zaterdag 20 april 2013

Racekap vacuüm vormen


Vorig jaar september kwam ik in contact met Dick van der Vaart. Dick bleek een complete velomobiel te hebben ontworpen op basis van het tilting principe van Bram Smit. Nadat hij op de hoogte kwam van de ontwikkeling van de VeloTilt stelde hij voor om zijn expertise ten dienste van het VeloTilt project te stellen.

Dick werkt bij Alrec in Mijdrecht, één van 's werelds grootste display makers. Voor displays worden onder meer zeer grote vacuümvorm machines gebruikt. De ruit van de VeloTilt, gesponsord door Alrec, en mogelijk ook de wielkappen, zullen in vacuümvorm techniek worden gemaakt.

De vraag kwam toen op of ook een racekap in deze techniek kan worden gemaakt. Dat kan, maar .... En achter dat 'maar' zijn we langzaam maar zeker aan het komen. Voor vacuüm vormen zijn zeer solide matrijzen nodig. De eerste matrijs, een plaatje om te zien, werd bij de eerste poging om een kap te maken op een spectaculaire manier in elkaar geperst. Vacuümvormen levert een druk van 1 kg per vierkante centimeter op. Een vlak van 100 x 100 cm krijgt dus een druk van 10.000 kg te verduren. De matrijs is door Jan gerepareerd en vrijwel massief gemaakt door het vullen met een giethars. De tweede poging, afgelopen vrijdag, ging al veel beter. De matrijs bleef heel bij het vormen van PETG materiaal. Bij het vormen van 3 mm Lexan ging het weer spectaculair fout. Lexan laat zich moeilijker tot de extreme vorm uitrekken die voor een racekap nodig is. De matrijs blijkt op de gerepareerde plekken toch niet volkomen massief te zijn. Bij de derde proef met 3 mm Lexan blijft de kap wel heel, maar wil niet meer lossen.

Al met al moet er een derde matrijs worden gemaakt. Met de opgedane kennis is dit goed te doen en Jan kan in verloren uurtjes opnieuw beginnen. De transparante kap die nu op mijn Quest ligt weegt 1180 gram, enkele honderden grammen zwaarder dan een volledige carbon kap. Daar komt nog iets bij voor de fittings en het vizier. Per saldo zal, even ervan uitgaande dat de derde matrijs wel goed wordt, de kosten van een transparante kap flink omlaag gaan. Wel moeten er dan grote aantallen worden gemaakt. Denk aan aantallen van 50 tot 100 stuks. Die aantallen kunnen worden samengesteld uit verschillende kappen. Bijv. een groot aantal voor de Quest en kleinere aantallen voor Strada en Quest XS.



22 opmerkingen:

  1. Nieuwe racekap met maximaal zicht rondom?

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Een vroeg prototype studiemodel...

    De noodzakelijke ventilatie om die kap niet een en al ondoorzichtig condensoppevlak te maken ontbreekt nog.

    Maar het kan rijders die licht claustrofobisch zijn overhalen toch een kap te nemen. Voor anderen is er nog beter zicht rondom en meer licht.

    Het is goed anderen een stap ( of meer ) voor te blijven nu er her en der kappen worden ontwikkeld en wie weet gefabriceerd.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Tja....en dan ook nog in krasvrij kunststof !!!!

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Dag Wim ,

    Het ziet er goed uit en het is niet zoveel handwerk meer.
    Dit moet toch ook wel tot uiting komen in een gunstiger aanschaf prijs.



    Groeten Matthijs

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Proefje voor de velotilt? Knap gedaan in ieder geval.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Da wird es nicht einfach, einen kühlen Kopf zu bewahren! Die optischen Eigenschaften sind auch schlecht.... oder wird ein Visier verwendet?

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Een nieuwe paus vraagt om een nieuwe pausmobiel, TATAAAA!

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Ah, Wim, ik begrijp dat je zoveel last had van het feit dat ik claustrofobisch wordt onder een kap dat je me nu een mooi therapeutisch model aanbiedt?

    Kostdat?

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Wauw, heel gaaf, wordt ie geleverd met zuurstofflessen, G-pak en straalmotoren?

    BeantwoordenVerwijderen
  10. @Magic Bullet:
    ...en met schietstoel :D

    Ziet er heel cool uit!

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Beste Wim,

    Gaave kap!!!

    Over een maand ga ik met nog een paar mensen een rondje Jutland fietsen; ik houd me aanbevolen voor een flinke testrit met transparante Quest-top. (van neus tot staart)
    Groet, Victor.

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Prima aktie Wim! Er komt een dag dat ze standaard bij een velomobiel worden geleverd :) (ik kan al niet meer zonder )
    Groet cees

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Prima aktie Wim! Er komt een dag dat ze standaard bij een velomobiel worden geleverd :) (ik kan al niet meer zonder )
    Groet cees

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Hallo Wim,

    Gebruik van vacuumvormen is inderdaad al eerder gebeurd. Ook bij de versatile.

    Wat is de slagvastheid van PET? Ik denk dat zeker een kap zeer impact-proof moet zijn.

    Er zijn ook andere manieren om 3d vormen van kunststof te maken. Kijk maar naar de 'rotovelo' uit Australie.

    Groeten, Klaas.

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Vacuumvormen is inderdaad al oud. Er is echter nog nooit een racekap voor een Quest zo gemaakt.
    3 mm PET is behoorlijk slagvast. We willen de kap t.z.t. van 3 mm Lexan maken.
    Aan de andere kant, hoe slagvast is je hoofd als je ondersteboven gaat zonder kap?
    Groeten,
    Wim

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Dag Theo,
    Dunner kan wel, maar omdat er geen wapening in zit zou het geheel te slap worden. Uiteraard gaan we als de nieuwe matrijs klaar is ook 2 mm Lexan proberen.
    3 mm is denk ik ook een stuk veiliger bij een koprol.
    Groeten,
    Wim

    BeantwoordenVerwijderen
  17. Onze ervaringen met PET vacuümvorm kappen zijn niet zo positief!
    De eerst kappen van de Versatile waren ook van pet, en dan aan de binnenkant gespoten, erg mooi, dat dan weer wel.
    Maar het gevaar bij gevacuümvormd PET was dat het gevaarlijk kon splinteren als je er op sloeg! (ook ongespoten)
    Het ging 50x goed maar het ging ook een paar keer fout. wat de oorzaak was weten we niet, dit hebben we toen niet verder onderzocht, het zou aan de parameters tijdens het vacuümvormen kunnen liggen of de manier van impact tijdens de klap.
    Polycarbonaat is in dit geval denk ik de veilige keus.

    Daarnaast zie ik een groot probleem met het zicht van dit soort ruiten, kans op krassen, vertekening, slecht zicht door regen, vuil, condens, zie de voorbeelden uit het verleden.

    Naar mijn idee zijn er maar twee oplossingen, een spleet lucht waar je door heen kijkt of een stuk veiligheidsglas (gelaagd) met een ruitenwisser en goede ontwaseming zoals in de auto.

    Groeten, Arjan Vrielink

    BeantwoordenVerwijderen
  18. Dag Arjan,
    Wij zullen uiteindelijk voor Lexan kiezen. Met het voordeliger PETG hebben we geprobeerd of het werkt.
    Daarbij bleek dat de matrijzen niet voldoende sterk waren.
    We zullen in alle gevallen een 1 mm dik vizier gaan gebruiken, net als nu. Daarachter weer een deflector voor een effectieve ontwaseming. Dat werkt nu perfect.
    Groeten,
    Wim

    BeantwoordenVerwijderen
  19. Wim
    Great Idea! If they fit a Mango then Put me down for one of the first to be shipped to North America! Well Canada, Eh!

    BeantwoordenVerwijderen
  20. Hoi Wim,
    Met een highspeed camera zou je een mooie impact test kunnen doen, bijv. om het omrollen te simuleren. Vergelijk de impact test van een F-16 canopy op http://www.youtube.com/watch?v=ibJ3aXrvaCs
    Een F-16 canopy is ook gemaakt van Lexan, nominale dikte is 19 mm.
    Groeten, Kees

    BeantwoordenVerwijderen