zaterdag 19 januari 2013

Bandentest bij vrieskou

Vandaag doe ik een eerste, zeer beperkte, test op de asfaltgoten bij vrieskou. Vorige week bracht Bas Laureijssen van Dura Vermeer me een kilo asfalt met heel kleine steentjes. Hiermee vulde ik enkele iets te grote holten in het asfalt. Eerder heb ik ter vergelijking foto's gemaakt van recent aangelegde asfaltwegen. Daaruit bleek dat deze wegen meestal een iets gladdere structuur hadden dan 'mijn' asfaltgoten. Niet zo gek natuurlijk, een tonnen wegende echte wals krijgt asfalt beter verdicht dan een handmatige wals.
Het nieuwe asfalt met de kleine steentjes heb ik met de föhn verhit en met een breed plamuurmes de oneffenheden opgevuld. Uiteraard wel met een realistisch resultaat. Daarna met wat metselzand ingestrooid. De daarop volgende dagen heb ik de goten regelmatig in de garage belopen en er stof en straatvuil overheen gesmeerd.

Nu de goten helemaal naar mijn zin zijn is het tijd voor een proef die al even op het programma staat, testen bij vrieskou. Het vriest vannacht -4.5 C. Overdag blijft de temperatuur op -4.0 C. Het waait Bft 5 tot 6 en de gevoelstemperatuur is -12.0 C. Ik rol de goten naar buiten en leg ze op de koude stenen. De banden, Kojaks 20" op 25 mm velgen, breng ik nauwkeurig op 5 bar. Ook de pendel wordt naar buiten gerold om af te koelen.

Ik breng alles in gereedheid om razendsnel te kunnen meten. Na twee uur sleep ik de goten naar binnen, direct daarna rol ik de pendel naar binnen. Oops, wat is die aluminium bedieningspoot koud. Binnen enkele seconden staat de pendel te slingeren.
Direct is te zien dat de pendel veel eerder stil staat dan bij temperaturen rond 20 gr. C.

De resultaten zijn veelzeggend. Bij een temperatuur van 18,3 gr. C. pendelt bij 5.0 bar de Kojak draadband 47,5 seconden. Bij -5.0 gr. C, later op de dag 's nachts gemeten, staat de pendel al na 32,9 seconden stil. Dat betekent dat gerekend vanuit de lage temperatuur, de Kojak bij 18,3 gr. C maar liefst 45% minder rolweerstand heeft. Bekijk je het vanuit de hogere temperatuur, dan pendelt de Kojak bij -4 gr. C. 30,8% zwaarder. Dat zijn heel significante verschillen.

Als laatste meet ik nog even de druk in de band na. De twee uur eerder in de band gepompte 5.0 bar is nog maar 4.7 tot 4.8 bar. De vrieskou heeft voor een 0.25 bar lagere druk gezorgd.

Ik zet de pendel weer in de kou en laat de goten in de garage liggen. Het lijkt me goed om te weten of dit verschillen oplevert. Als de goten anderhalf uur opgewarmd zijn, ze voelen nog steeds wel koud aan, doe ik de metingen opnieuw. De pendeltijden nemen met 4 seconden toe. De rolweerstand neemt dus met ruim 10% af. Banden en wegdek spannen dus samen om de rolweerstand te verhogen.

Er staan nog meer koude tests op het programma. De volgende 20" banden zijn daarvoor kandidaat:
-Ultremo ZX
-F-Lite
-Marathon Plus

In 26" zal ik de Marathon Plus testen.

De temperaturen waarbij ik zal trachten te testen zijn -5, 0, 6 en 12 graden C.
Samen met Clement Pillette moeten we dan tot een nauwkeurig inzicht kunnen komen waarom en hoeveel zwaarder onze velomobielen tijdens dit koude jaargetijde rijden. Hierbij wordt de lagere luchtdicht bij deze temperaturen meegerekend. Vast staat al dat het leeuwendeel van de vertraging in de banden gezocht moet worden.