Nieuwe SKF E2 lagers in TerraCycle kettingtandwiel

Ik heb twee TerraCycle kettingtandwielen, één met 14 tanden en één met 15 tanden. Voor wedstrijden gebruik ik steeds de 14-tands omdat dit kettingtandwiel met metalen tanden het lichtst draait. Dit komt mede doordat deze 14-tands is voorzien van lagers met metalen niet slepende afdichting. Het 15-tands tandwiel heeft lagers met een kunststof en dus slepende afdichting.

Voor wedstrijden is kettinglawaai niet relevant, een zo laag mogelijke weerstand is van belang. In het streven naar zo weinig mogelijk weerstand in de aandrijving verdient het kettingtandwiel serieus aandacht. Het wordt hoog belast en draait veel omwentelingen. Daarnaast moet het kettingtandwiel bij alle versnellingen recht in de kettinglijn lopen. Dat is eerder besproken en opgelost met de deelbare kettingtandwielashouder.

Omdat de TerraCycle 15-tands in principe lichter draait dan een 14-tands versie, bekijk ik de mogelijkheid om de lagers met kunststof afdichting te vervangen door SKF E2 lagers met metalen afdichting. Het kostbare TerraCycle kettingtandwiel is gelukkig uit elkaar te halen. Met een geïmproviseerde lagertrekker, gewoon een stuk M8 draadeind en een paar moeren in de bankschroef, geven de beide 608 lagers zich met vrij veel moeite gewonnen. De oude lagers zijn één op één vervangen door twee nieuwe SKF E2 lagers. Het TerraCycle 15-tands kettingtandwiel draait nu heel mooi licht en kan de volgende wedstrijd in de Quest draaien.

TerraCycle fabrikant reageert

In de vorige post meldde ik de problemen met de TerraCycle kettingtandwielen. Arnold Ligtvoet heeft contact met de fabrikant.

Arnold schrijft:
naar aanleiding van het lawaai van de Terracycles denk ik dat je vandaag of morgen een mail krijgt van Pat Franz. Hij is de eigenaar van Terracycle en wil graag kijken of jouw probleem opgelost kan worden.

Hij kwam al via mail met de tip: "Also, I noticed that the idler in Wim's photo is a 13z. The 14z fits in the Quest perfectly. A 14z Sport would be a very good idler for a Quest since they are less expensive and are not visible in the bottom of a Velomobil.

The inside width on an Elite idler is 10mm. The inside width on a Sport idler is 10,5mm, so the Sport is a little bit bigger inside. Also, if the chain rubs on the inside of a Sport idler, there will be less sound and it will not be visible. So, for applications where the idler cannot float, and the chain must come in from the side, a Sport idler might be a better choice."

NB. De foto toont de Sportversie van het kettingtandwiel. Met een soort nylon flenzen zal deze duidelijk minder lawaai maken als de ketting niet zuiver in lijn ligt.

Geluidsbronnen in de Quest

Na het vervangen van het TerraCycle kettingtandwiel door een standaard kettingwiel is mijn Quest weer fluisterstil. Het is echt mogelijk dat je alleen de banden op het wegdek hoort suizen. Boven 25 km/u komt er uiteraard windgeruis bij. Als alles goed is, hoef je de fiets absoluut niet te horen.
Het blijkt in de praktijk niet mogelijk om een ketting - tand - wiel, in dit geval een TerraCycle, met metalen tanden stil te krijgen. De hoek waaronder de ketting het tandwiel raakt is gewoon te klein. De ketting wordt afgeremd en direct daarna weer versneld. Metaal op metaal maakt dan herrie. De TerraCycle heeft daarnaast de nare eigenschap om de ketting aan de binnenzijde van de flenzen aan te laten lopen. Dit gaat al mis bij heel kleine afwijkingen in de kettinglijn. Dit is goed te zien aan het wegvreten door de kettingschalmen van de aluminium binnenkant van de TerraCycle. De oorzaak hiervan is dat de ketting dieper in het kettingtandwiel ligt dan het originele kettingwiel met O-ring. De flenzen bij de TerraCycle lopen zuiver parallel, bij het originele kettingwiel lopen deze flenzen aan de binnenkant taps.
Dat ik niet de enige ben en dat het probleem ook bij normale ligfietsen opgaat blijkt uit onderstaande reactie van Arnold Ligtvoet.

Wim,
heb je een idee waarom de TerraCycles zo'n lawaai maken in de Quest? Ik kan de power idler op mijn lage racer ook niet goed gebruiken. Dit komt vooral omdat de ketting soms net te schuin aankomt op de idler, waardoor de ketting langs de 'wangen' van de idler schampt. Dit geeft inderdaad geen lekker geluid en laat kleine witte plekjes aan de binnenkant van de wang over.
Ik heb via Icletta gevraagd of TerraCycle daar eens over na wilden denken. Als dat ook 'jouw' probleem is zal ik dat zeker even melden.
Arnold.

Ik denk Arnold dat dit verhaal jouw ervaringen haarfijn bevestigt.

Recept voor een stille Quest
1. Vervang de kettingbuis om de trekkende ketting door een vrijhangende aluminium of carbon kettingafscherming. Dit is een forse geluidsbron.
2. Vervang een ketting - tand - wiel door een kettingwiel met O-ring. Eenieder die een TerraCycle 'stil' vindt moet naar de orendokter of heeft zoveel andere herriemakers aan boord dat het geluid niet thuis te brengen is.
3. Controleer of de retour lopende ketting recht de lange kettingbuis inloopt. Als dit niet zo is, tikt iedere schalm tegen de nylon voorzijde van de buis en maakt een ratelend geluid.

Tenslotte is het zinvol het kettingwiel schuifbaar te maken op het asje. De ketting zoekt dan makkelijker een rechte loop. Het standaard aanwezige opsluitbusje van 1,5 cm kan precies doormidden worden gezaagd en de helft kan worden teruggeplaatst.
Wel is het nodig om de beide lagers met montagekit vast te lijmen in het kettingwiel. Doe je dit niet of doe je dit met bijv. Locktite, dan lopen de lagers onder de hoge belasting uit het kettingwiel. Metalen lagers overleven dit soms, keramische lagers meestal niet.

Voor de statistiek: Het kettingwiel met de nieuwe Dupont Viton O-ring is gemonteerd bij kilometerstand 3330 km.
Vanmiddag een testrondje gemaakt nadat ik de ketting eerst heb geolied. Tot mijn grote genoegen is het gezaag, geratel en getingel geheel en al verdwenen. Op de Westdijk langs het Noord-Hollands kanaal met een lekkere rugwind, de snelheid opgevoerd tot 61 km/u. Alleen het geluid van de wind, heerlijk.