Continental Urban bij koude trager dan Continental Speed?

Er gaan verhalen rond in velomobiel land, met name in Duitsland, als zou de snelle Continental Contact Urban bij lage temperaturen langzamer zijn dan de bij normale temperaturen tragere Continental Contact Speed. 

Mark van Driel vraagt me uit te zoeken of deze verhalen kloppen. Mark heeft van beide banden twee stuks bij mij afgeleverd. De Contact Speed heeft 100 km gereden en is dus wat ingereden. Dat is een voordeel omdat ingereden banden lichter lopen.

Ik monteer de beide sets banden op 19 mm velgen met Schwalbe SV6a binnenbanden en zet die wielen buiten in de vrieskou. De maximum toelaatbare druk van de Contact Speed is 6 bar, die van de Urban 7 bar. Ik pomp precies 6 bar in de vier banden. Dat zal bij de lagere temperaturen rond een half bar lager worden.

Om de realiteit maximaal na te bootsen verplaats ik de asfaltgoten naar buiten. De straatstenen onder de goten zijn - 5,0 gr. C. Dit is een gevolg van de koude van de afgelopen nachten. De buitentemperatuur is -2,0 graden. Na een halve dag buiten zijn de goten -4,4 gr. C. Ik meet de oppervlakte temperatuur met een digitale infrarood meter die op 0,1 graad C. nauwkeurig is.

Ik sleep de asfaltgoten naar binnen in de garage en direct daarna de pendel met de koude Contact Speed banden. Ik doe snel na elkaar drie metingen. De temperatuur loopt vrij snel op, de temperatuur in de garage is 18 gr. C en de vloerverwarming maakt de vloer 23 graden. Tijdens de metingen is het oppervlak van de asfaltgoten -2,0 gr. C, de banden zijn aan het eind van de drie tests 6,3 graden C. Let op, dit is de oppervlakte temperatuur. De banden zullen zeker nog kouder zijn.

Het is duidelijk dat ik de Contact Urban niet direct na de Contact Speed kan meten. De wielen met de banden staan wel buiten en zijn -2.0 gr. C, maar de asfaltgoten zijn al wat opgewarmd. Ik verplaats de goten weer naar buiten en wacht een uur tot de goten weer - 4,4 graden zijn. Als ik na een uur buiten kom blijken de goten zelfs - 5,0 graden te zijn, kennelijk heb ik de goten op een iets kouder deel van de oprit neergelegd. De banden zijn - 2,0 gr. C en dus gelijk aan de Contact Speed.

Ik sleep de goten weer naar binnen en doe in snel tempo weer drie metingen. Na de tests zijn de goten weer  - 2,0 gr. C en de banden 5,8 graden.

En dan nu de vraag, kloppen de verhalen? Het antwoord is nee, maar er is wel iets bijzonders aan de hand. De Speed pendelt bij lage temperatuur 44,5 seconden, de Urban pendelt 49,3 seconden.

De Urban pendelt bij deze lage temperaturen nog steeds 4,8 seconden langer dan de Speed. De Urban is dus 11 % sneller, ook bij deze lage temperaturen.

Het gevoel bij meerdere Urban rijders dat deze trager is dan de Speed is denk ik te verklaren doordat de Urban bij koude procentueel meer snelheid inlevert dan de Speed.

Pendelt de Urban bij 21 graden en 6 bar 66,1 seconden, bij net onder nul is dit 49,3 seconden. Dit is dus een verlies van 16,8 seconden en dus 18,1 %. De Speed pendelt bij 23 graden en 6 bar 50,7 seconden, bij koude 44,5 seconden. Dit is een verlies van 6,2 seconden ofwel 12,2 %. De Speed heeft dus bijna 6% minder last van de kou maar blijft ook bij deze koude trager dan de Urban.

De verhalen kloppen dus niet maar het is wel heel begrijpelijk waarom dit gevoel ontstaat.

GoCycle

Hoe verhouden de Speed en de Urban zich tot de GoCycle? De GoCycle pendelt bij 21 graden 69,5 seconden, bij 0 graden 66,6 seconden. Dat is maar 2,9 seconden langer ofwel 4,1 %. De GoCycle is bij lage temperaturen de snelste band. De GoCycle heeft op glad wegdek een twee maal hogere slipweerstand dan enige andere band. Dus niet alleen de snelste band, ook de veiligste band die er is. Met een Foss binnenband gaat de GoCycle niet lek. Jammer dat veel moderne velomobielen de GoCycle niet kunnen gebruiken.

Voor liefhebbers heb ik recent een aantal Foss binnenbanden voor de GoCycle binnen gekregen. Met 25 euro geen koopje maar met koude lekker in de fiets kunnen blijven is ook wat waard.  

Bandenspanning

Wat is de beste bandenspanning bij koude? Ik hou altijd 1 bar minder spanning in mijn banden in de winter vergeleken met andere jaargetijden. Een zachtere band heeft een groter contactvlak met de weg en zal daardoor minder snel slippen. Ook het veer- en geluidscomfort neemt toe. Tenslotte zal de band langer meegaan omdat de slijtage over een groter deel van het loopvlak wordt verdeeld.

Bandentest Schwalbe Shredda en Marathon Almotion tire review

Ik ben gemiddeld een mooiweer rijder. Om de voorwielen liggen al jaren de bekende F-lite banden, het achterwiel rolt ook al jaren op dezelfde band, een Schwalbe Super Moto met Michelin Protek anti-lek band. In 10.000 km rij ik maar twee tot drie keer lek, meestal de rechter voorband. Het vervangen van een lekke F-lite duurt minder dan vijf minuten en gaat moeiteloos. Bij het alleen rijden is een lekke band overdag niet erg, ik hoef niet maar mijn werk. Het wordt natuurlijk anders als je in een groep rijdt, tijdens mist, regen, duisternis en als je gegarandeerd op tijd op je werk wil zijn.

Tijdens de rit naar Assen naar de noordelijke velomobieltocht kreeg ik een lekke achterband, 500 meter voor het bereiken van de bestemming. De eerste lekke achterband in 30.000 km die ik ter plekke moest vervangen. De volgende dag tijdens de natte rit rond Assen, raakte de F-lite rechts lek. Dit was met hulp van Jan Geel binnen 5 minuten verholpen, de groep heeft het niet eens gemerkt.

Harry Lieben en Robert Frischemeier zijn heel happy met de Schwalbe Shredda banden. Ze lijken behoorlijk lekbestendig ondanks dat er geen anti-lek laag aanwezig is. Zelfs Schwalbe geeft ze maar 2 van de 6 blokjes voor lekbestendigheid. Ze bereiken hoge kilometrages.

De F-lite haalt overigens bij goed uitgelijnde fietsen ook een levensduur van 10.000 km. Daarnaast heeft de F-lite een Kevlar anti-lek laag. Dat de Shredda toch goed lekbestendig is bijzonder omdat de dikte van het loopvlak van zowel de Shredda als de F-lite precies 4,3 mm is.

Voor het achterwiel wil ik wel eens kijken of er inmiddels een lichtlopende brede band is met een goede anti-lek voorziening. Theo van Andel is van mening dat de Schwalbe Marathon Almotion wel eens net zo licht zou kunnen lopen als de superlichte en snelle Furious Fred. Nou, dat gaan we uitzoeken.

De 40 mm brede Shredda heb ik in 2013 getest in dit bericht. De band liep niet zo licht als de F-lite maar kwam aardig in de buurt. Het aanvankelijke enthousiasme van Piet Kunis, sloeg al snel om. De Shredda's bleken onrond en deze hoogteslag was er niet uit te krijgen. Teleurgesteld heeft Piet de wielkasten van zijn Mango groter gemaakt om F-lites te kunnen toepassen.
Schwalbe heeft zijn huiswerk nu beter gedaan, de huidige 40 en 50 mm versies lopen mooi rond en centreren goed zonder montagevloeistof. Naast de 40 mm is er nu ook een 44 mm en een 50 mm brede Shredda. Ik heb voor de test de 40 mm en de 50 mm versie.

Ik leg alle banden op de velgen, 2x 26" met een Marathon Almotion, 2x 20"met Shredda 40 mm en 2x 20" met Shredda 50 mm. Ik test nu niet met 19 mm velgen. Banden breder dan 35 mm lopen lichter met brede 25 mm velgen. Daarnaast is de stuurprecisie en koersvastheid van deze brede banden veel beter met een bredere 25 mm velg.

Tot mijn ergernis raakt meerdere keren één van de twee Almotions lek. Hoe grondig ik de band, de velg en het velglint nakijk, ik vind geen oorzaak. Na de vierde keer lek leg ik de binnenband opgepompt om de velg zonder buitenband. Ik markeer vooraf het lek met een viltstift duidelijk op de band. Als de band via het lek weer leeggelopen is, moet ik de oorzaak binnen enkele millimeters kunnen traceren. En ja hoor, op de binnenkant van de velg steekt een haarscherp splintertje aluminium omhoog. Netjes zwart gespoten en dus simpelweg onzichtbaar. Ik schuur het vlijmscherpe puntje eraf en het probleem is opgelost.

De banden worden eerst gewogen. Opvallend is dat de beide Almotion banden 50 gram in gewicht verschillen, duidelijk handwerk dus. De banden worden rond 1 bar harder opgepompt dan de maximale druk waarbij getest wordt. De banden zetten zich dan goed en voor de test worden de banden op de zachtste testdruk gezet. Wel wordt bij de maximale testdruk de hoogte boven de velg en de werkelijke breedte gemeten.

De werkwijze met de pendel is steeds hetzelfde. Per band wordt bepaald hoeveel lege kartonnen drinkbekers in elkaar gezet moeten worden om de bedieningsstang van de pendel zuiver horizontaal te krijgen. Van daaruit wordt de pendel losgelaten en kan deze dan vrij bewegen op de asfaltgoten. Bij het loslaten wordt een digitale stopwatch ingedrukt. Bovenop de pendel zit een kleine laser die een brede maar dunne lijn op de garagedeur projecteert. Met een kaartje met mm verdeling kan ik nauwkeurig zien wanneer de laser en dus de pendel stilstaat. De stopwatch wordt weer ingedrukt als de laser niet meer beweegt. Meestal is het verschil tussen de verschillende metingen minder dan één seconde. Ik doe zes metingen, 3x met start van de pendel achterover, 3x voorover. Van de zes metingen laat ik de laagste en hoogste waarde weg. De vier overblijvende waarden worden opgeteld en door vier gedeeld. Statistisch is het weglaten van waarden mogelijk minder juist, maar ik verander de werkwijze liever niet tussentijds om goed vergelijkbare waarden te houden. De afronding doe ik tot één cijfer achter de komma.

De drie, eigenlijk vier, banden test ik ook bij lage temperaturen. In de avond en nacht vriest het nu tussen - 0.3 en - 0.9 gr. C. De asfaltgoten worden naar buiten gereden evenals de pendel. Uiteraard moet de druk in de banden buiten gelijk zijn aan de druk binnen. Na twee uur haal ik de beide losse 40 mm Shredda wielen naar binnen en meet de drukverlaging door de koude. Die is 0,4 bar en die druk pomp ik er extra in.

Als referentie laat ik ook een tweetal recente F-lites meelopen in de test. De huidige versies zijn 286 gram, iets lichter dan de 300 gram van een batch uit 2013. Opvallend is weer het gemak waarmee een F-lite zich laat omleggen en weer van de velg te halen is.

De resultaten van de banden verschillen heel sterk bij verschillende temperaturen. Daarom splits ik de uitleg per band in gebruik bij warme en bij koude condities.

De resultaten bij warme condities (19 gr. C.)

Schwalbe Marathon Almotion
De Schwalbe Marathon Almotion blijkt inderdaad bij een hogere temperatuur van 19 gr. C een heel snelle band te zijn. Het gevoel van Theo van Andel van Velomobiel.nl blijkt volkomen juist. Ik heb de Furious Fred eerder gependeld op de tegelvloer. Om te kunnen vergelijken met die eerdere meting pendel ik de Almotion ook 6x op de tegelvloer. Geloof het of niet, de Almotion is exact even snel als de Furious Fred. Ik vind dit een fantastisch resultaat van Schwalbe.

Shredda 40 mm
De Shredda 40 mm loopt met 66,8 seconden beter dan bij de eerste test. Ook nu weer benadert ie de F-Lite. De F-lite loopt op 4.0 bar even licht als de Shredda op 5.0 bar. De Shredda is een goede band voor algemeen gebruik en vooral voor die fietsers die meer stuuruitslag willen dan met de F-lite of Shredda 50 mm mogelijk is.

Shredda 50 mm
De Shredda 50 mm is een zeer snelle band bij warme condities. De band pendelt bij 5.0 bar maar liefst 76,8 seconden. Dat is precies 15% sneller dan de Shredda 40 mm en ook 10% sneller dan de F-lite. Het is zelfs 8% sneller dan de raceband Schwalbe Ultremo ZX. Met een breedte van 49 mm is er net iets meer stuuruitslag dan met de F-lite.

De resultaten bij koude condities (0 gr. C.)

Schwalbe Marathon Almotion

Bij koude condities van 0 gr. C. loopt de Almotion een stuk zwaarder. Bij 0 gr. C. loopt de band maar liefst 23,2 % trager dan bij 19 gr. C. Bij 3.0 bar pendelt de band precies even lang als bij 4.0 bar en is dan 17,5% trager dan bij 19 gr. C. Dit ziet er heel dramatisch uit, maar dat valt mee. Er is namelijk geen enkele band, de Super Moto mogelijk uitgezonderd, die lichter loopt onder deze koude omstandigheden.

Een Marathon Greenguard loopt 10% trager dan de Almotion. Ook de Vredestein Black Panther, de Perfect Moiree, de Marathon Plus en de Continental TopContact Winter lopen allemaal 10 tot 20% zwaarder dan de Almotion.

Shredda 40 mm

De 40 mm Shredda is ook niet blij met koude omstandigheden. Met 51,7 seconden is de band 22,6 % trager dan bij 19 gr. C. Ook dit ziet er erger uit dan het is. De Shredda is bij deze temperatuur nog duidelijk sneller dan de bijv. de Marathon Greenguard en de Kojak. 

Shredda 50 mm

De Shredda 50 mm is 6% sneller dan de 40 mm Shredda bij koude omstandigheden. In vergelijking met 19 gr. C is de Shredda bij O gr. C 28,9 % trager. Ook hier geldt dat de Marathon Green Guard en de Kojak duidelijk nog trager zijn.

Vredestein F-lite

De F-lite is een bijzondere band. Is comfortabel en snel bij warme omstandigheden. Waar de F-lite in uitblinkt zijn de prestaties bij koude omstandigheden. Waar alle andere banden tussen 20 en 30% trager worden bij 0 gr. C., wordt de F-lite maar 2 tot 4% trager. Dat zijn vrijwel onmerkbare verschillen de je tijdens koude ritten heel goed ervaart. De breedte van 52 mm betekent dat je soms moet steken waar je met een Kojak of Shredda 40 de bocht nog wel haalt. Velomobiel.nl heeft in mijn Quest de stuurstangen aangepast waardoor een wat grotere stuuruitslag mogelijk is.

IJzel en sneeuw bandentest Continental superieur

Continental gaf me gisteren een standje dat ik hun Continental Topcontact Winter II had getest onder omstandigheden waarvoor de band niet is ontworpen. Hun tip was even te wachten op sneeuw en dan nog eens een proef te doen. Zelf hebben ze proeven in de sneeuw gedaan en zagen zij een verkorting van de remweg van 50%. Ze voegden eraan toe dat dat morgen mogelijk wel zou kunnen lukken.

Vanmorgen begint het op De Woude licht te sneeuwen. Dat gaat even later over in ijzel. Het wordt spiegelglad. Als er een laagje ijzel ligt komt de sneeuw weer terug. Dit zijn de meest gevreesde omstandigheden voor fietsers. Deze condities komen wel als geroepen om onze aangedreven achterbanden onder echte winterse omstandigheden aan de tand te voelen. Het is +0,2℃ en dat blijft precies zo gedurende de test.

Ik wil de banden nu in de rijrichting belasten. Het trekkoord haal ik simpelweg door de velgen van de pendel en zet 'm aan de unster. Ook nu weer probeer ik zo laag mogelijk te trekken. In elk geval voor iedere band dezelfde hoogte.

Op de pendel zitten de 26" velgen met de Vredestein Black Panther 55 banden op 4.0 bar.
Naast mijn ijsbaantje op het terras is het egaal beijzeld en besneeuwd, ideale testomstandigheden dus. Het kost me 23 kg trekkracht om de Black Panther aan het glijden te krijgen. Tijdens het glijden springt de meter flink heen en weer zodat een stabiele waarneming van de dynamische belasting moeilijk is. Gemiddeld lees ik rond de 16 kg af.

Dan snel naar binnen en de Continental Topcontact Winter II banden op het ene stel velgen dat ik heb. De banden zitten er binnen enkele minuten om en de pendel wordt op een maagdelijk stukje sneeuw gezet. Als ik begin te trekken stel ik al heel snel vast dat ik deze combinatie simpelweg niet van zijn plaats krijg. Bij 35 kg slippen mijn geprofileerde schoenzolen over het beijzelde terras en ... dan houdt het op. Dan haal ik er een katrol bij met de bedoeling om de trekkracht te halveren. Die katrol bevestig ik aan ons huis. Dat is niet OK zoals PieterZ in de reacties terecht opmerkt. Ik verander namelijk de trekrichting wel maar niet de kracht. Gelukkig ligt alles er vanavond nog precies zo bij als vanmiddag. De temperatuur is met 0,8℃ een fractie hoger.
Ik doe de test opnieuw en weer krijg ik de pendel niet van zijn plaats. Als ik een stukje sneeuw- en ijsvrij maak glij ik niet meer weg en krijg dan de pendel met 36 kg eindelijk van zijn plaats.
Zo gauw ik de kracht verminder, bijt de Conti zich weer vast en moet ik met boven de 30 kg trekken om hem te laten glijden. Het is meer bokken en springen dan glijden. De weerstand tegen slippen is echt fantastisch.

Veel fietsers rijden nu nog met de Kojak 50 mm rond. Daarom deze nu ook maar eens meegenomen.
De banden verliezen hun grip al bij 14 kg statisch. Dynamisch ongeveer 8 kg. Mijn conclusie is duidelijk maar volgt later.

Een ook veel gebruikte winterband is de Vredestein Perfect Moiree 54 mm. Bij 25 kg verliest de PM grip en glijdt over het beijzelde terras achter me aan. Dynamisch rond de 17 kg.

Als laatste een van de meest populaire winterbanden van dit moment, de Schwalbe Marathon (Green Guard). De slipweerstand op ijs was heel matig, op een realistischer ondergrond zoals vandaag presteert deze band ook heel matig. Al bij 13 kg gaat de Marathon aan het glijden. Dynamisch rond de  8 kg. Dat is nog slechter dan de Kojak.

Conclusie

De conclusie is eenvoudig. Voor de gemiddelde winterse omstandigheden is de Continental TopContact Winter II verreweg de veiligste keus als je niet met spijkerbanden wil rijden. De Schwalbe Marathon (Green Guard) mag dan een goede allround band zijn met goede roleigenschappen en een goede lekbestendigheid, de slipgevoeligheid is een heel groot nadeel. Iedereen die met een Kojak in de winter rijdt verklaar ik voor gek. Bizar is dat de Marathon op dit belangrijke punt nog slechter scoort dan de Kojak.
De Vredestein Black Panther en de Vredestein Perfect Moiree doen het gemiddeld goed.
Op het gebied van veiligheid en lekbestendigheid denk ik dat de Continental Topcontact Winter II samen met de Michelin Protek Max de best mogelijke combinatie is. Die binnenbanden, ik rij daar nu de hele winter licht en lekvrij mee, staan in de webwinkel.

Update 20.00 uur
Pieterz attendeert mij erop dat ik een fout heb gemaakt met het gebruik van de katrol. Deze heb ik aan het huis vastgemaakt. Dit levert geen halvering van de trekkracht op. De katrol had natuurlijk aan de pendel vastgemaakt moeten worden.
Hartelijk dank Pieter, een nieuwe test en de correctie is nu verwerkt.

Bandentest vrieskou 5

Sinds het vorige verslag over bandentest bij vrieskou zijn enkele banden getest bij tussenliggende temperaturen.
De Ultremo ZX en de Kojak zijn nu ook getest bij 0℃ omdat ze bij lage temperaturen zoveel slechter presteren als de andere geteste banden.
Opvallend is dat de Ultremo ZX vooral slechter loopt bij temperaturen tussen 6℃ en 0℃.
Tussen 0℃ en -5℃ is de achteruitgang minder.
De Kojak laat een tegengesteld beeld zien. Deze band heeft een lineaire vermindering van de rolweerstand tussen 20℃ en 0℃. Tussen 0℃ en -5℃ neemt de rolweerstand extreem toe.
Enkele Durano liefhebbers vroegen mij of ik de Durano ook mee wil nemen in de koude testen. Nou vooruit, bij 0℃ dan. De Durano pendelt dan ruim 8% korter dan de Marathon en 11,5% korter dan de Kojak. Gezien de beperkte lekbestendigheid van de Durano geef ik de voorkeur aan de Marathon.

In de 26' sheet staat de Continental TopContact Winter II nu ook getest bij 0℃.
De rolweerstand neemt maar heel weinig toe. In de categorie 26" banden is de verhoging van de rolweerstand bij lage temperaturen vrijwel lineair. Er zullen dan ook geen verdere tests met lage temperaturen plaatsvinden. Wel nog bij hogere temperaturen, maar dat geldt voor veel meer banden.

Ik ben druk in de weer geweest met het maken van een klein ijsbaantje. Het leek me goed om daarvoor bubbeltjesplastic te gebruiken. Dat is in grote rollen aanwezig. Toen het er lag zag het er fraai uit. Door de goede isolatie bevroor het water ook onmiddellijk. Maar ... de pendel zakt er direct door. De belasting van 40 kg per wiel doet de bubbeltjes barsten en dan is het einde oefening. Een beetje bevreesd was ik er al voor. Een beetje dom zullen we maar zeggen.

De hele bende wordt opgeruimd en op naar Nuyens, de agrarische winkel. Daar koop ik 2 x 2 meter transparant plastic en maak twee aan elkaar grenzende ijsbaantjes van 1 x 2 meter.

Mijn conclusies over welke band de beste winterband is hoop ik morgen te trekken. De tests van de grip van verschillende banden op ijs hoop ik morgen te kunnen doen.

Sliptest Continental WinterContact II versus Perfect Moiree

Vannacht is er enkele centimeters sneeuw gevallen en de temperatuur is rond het vriespunt. Een mooi moment om de slipeigenschappen van enkele 26" banden te onderzoeken. De testen ga ik uitvoeren op het terras buiten. Dit terras bestaat uit dezelfde Belgisch hardsteen tegels als binnen. Er is een gering afschot. Ik overweeg dit met de Quest te doen. Voor een realistische test moet ik er dan wel inzitten. Hoewel ik met een katrol wel iets kan knutselen om de Quest zijdelings te verplaatsen zijn er teveel praktische bezwaren.

Ik besluit de pendel daarvoor te benutten. Deze heeft in elk geval de juiste bandbelasting en vervorming op het wegdek.
Ik beschik over een digitale unster met een weegvermogen van maximaal 50 kg. Zou dat te weinig zijn dan is de belasting via een overbrenging makkelijk te halveren.

Eerst leg ik de Vredestein Perfect Moiree om de 26" velgen, breng de druk op 4.0 bar en zet de pendel buiten. Met een tie wrap om de naaf kan ik een nylon trekkoord en de unster snel aansluiten. De eerste trekproef wijst uit dat er 39 kg trekkracht nodig is om de Perfect Moiree van zijn plaats te trekken. De Perfect Moiree verplaatst het eerste stukje de sneeuw en glijdt dus over de gladde tegels. Direct nadat de banden van hun plaats komen, springen ze wat op en neer alvorens te gaan glijden. Na een halve meter glijden de banden over de sneeuw. Glijden de beide banden, dan loopt de benodigde trekkracht terug tot 17 kg.

Dan de Continental WinterContact II. Ook deze krijgt 4.0 bar druk en het trekken kan beginnen. Oops, daar is veel meer kracht voor nodig. De banden gaan pas van hun plaats bij ruim in de 40 kg. Als ze eenmaal glijden, dan blijft de benodigde trekkracht 38 tot 39 kg. De Continental WinterContact II schuift de sneeuw voor zich uit en glijdt dus alleen over de tegels. Bij dit eerste proefje blijkt de Continental WinterContact II een veel grotere weerstand tegen zijdelings wegslippen te hebben dan de Perfect Moiree. Dit terwijl ook de Perfect Moiree bekend staat als een band die behoorlijk bestand is tegen slippen.

Het is duidelijk dat de omstandigheden nu niet zo 'gevaarlijk' zijn dat er slipgevaar zou dreigen. Zelfs een tweewieler kan met een zijdelingse slipweerstand van 17 kg zeker overeind blijven. Sturen, een bocht nemen en remmen kan allemaal nog prima.
Het wordt pas echt gevaarlijk als er onder de sneeuwlaag een laagje ijs ligt.
Die situatie wil ik graag nabootsen. Op het terras leg ik vier aluminium profielen neer en daar een stuk bubbeltjesplastic op. Een laagje water erin en dan maar hopen dat het voldoende gaat vriezen en liefst daarna ook sneeuwen.

Bandentest bij 6 ℃

De afgelopen periode zijn er diverse tests geweest bij temperaturen rond 6℃. Laten we eerst even de 20" banden doornemen.

20 inch banden bij 6℃
Allereerst de Schwalbe Ultremo ZX. De pendeltijd bij 18,8℃ is 76,1 seconden. Bij 6℃ wordt dat maar 4,7 seconden of 6,2% trager. Duidelijk is dat de echte verslechtering van de rolweerstand bij echt lage temperaturen optreedt.

De Schwalbe Kojak laat precies hetzelfde beeld zien. Van 20℃ tot 6℃ is er maar een verlies van 3 seconden of 6,3%. Naar -5℃ bedraagt het verlies maar liefst 14,6 seconden ten opzichte van de 47,5 seconden bij 20℃.

De Vredestein F-lite loopt bij 6℃ zelfs iets lichter dan bij 18,8℃. Dit is een vreemd resultaat, waarschijnlijk veroorzaakt doordat zowel de asfaltgoot als de banden nat zijn tijdens het pendelen. Mogelijk verlaagt microslip van het gladde vrij harde loopvlak de rolweerstand enigszins.

De Schwalbe Marathon heeft weinig last van de koude. De band pendelt maar 3,4 seconden korter dan bij 19℃.

26 inch banden bij 6℃
De Vredestein Black Panther 55 heeft vrijwel geen last van de kou. Loopt zelfs één seconde langer bij vrieskou. Ook hier weer een natte asfaltgoot en natte banden. Ik zal proberen de proeven nog een keer te doen bij droog weer.

Vredestein Perfect Moiree. Deze band loopt flink lichter bij 6℃. Ook hier zijn de banden en de asfaltgoten nat. De fijne lamellen van de PM lijken profijt te hebben van het vocht.

Schwalbe Marathon. De Marathon loopt iets lichter bij 6℃. De band pendelt bij 6℃ 51,3 seconden. Dit is heel goed en praktisch hetzelfde als de Black Panther en de Perfect Moiree. Steeds duidelijker wordt dat de Marathon een heel goede allrounder is.

Schwalbe Marathon Plus. Ook hier geen verrassing. De Plus loopt bij 6℃ 3,5 seconde langer dan bij vrieskou en presteert hiermee prima.

De Continental TopContact Winter loopt met 42,1 seconden bij 6℃ redelijk. Deze speciale winterband legt makkelijk om, loopt prachtig rond en ziet er fraai uit.
Het doel van de band is vooral in sneeuw en gladheid meer veiligheid te bieden. Dat ga ik de komende dagen proberen. Hiertoe zal ik op de gladde vloer van de garage proberen de achterkant van de Quest dwars te trekken. Dat zal ik nog eens doen bij vrieskou.

Continental TopContact Winter II

Veiligheid van onze velomobielen is een actueel onderwerp. De constructie van de velomobiel speelt hierin een rol. Maar hoe sterk een velomobiel ook is, daarover later meer, is de wegligging ook een belangrijke factor.
Met een Risse demper is de wegligging, ook bij gladheid, sterk verbeterd. Een wiel dat aan de grond blijft glijdt minder snel weg dan een wiel dat op en neer stuitert.

In de autowereld is algemeen bekend dat auto's met winterbanden een veel kortere remweg hebben dan auto's op zomerbanden. Dat kan wel 30 tot 50% schelen. Winterbanden hebben een compound die bij lage temperaturen zacht blijft. Daarnaast is het profiel opgebouwd uit zeer veel meer fijne lamellen die voor een betere grip zorgen bij winterse omstandigheden.

We weten allemaal dat winterse gladheid, veroorzaakt door bladeren, sneeuw en ijzel, nu eenmaal niet te vermijden is.
We weten ook dat als het achterwiel weg slipt de velomobiel veelal dwars uit de flank glijdt. Dit duurt meestal tot één van de wielen tegen een trottoirband of andere verhoging aan glijdt. En dan lig je met fiets en al om. Als je al met alleen de schrik vrijkomt, heb je meestal een behoorlijke schade.

Met onze fietsen blijven we evenwel gewoon op onze zomerbanden doorrijden. Meestal schakelen we nog wel over naar een Marathon of een Marathon Plus. Dit doen we om een betere lekbestendigheid te verkrijgen.

Continental heeft speciaal voor ons 26" achterwiel van onze fietsen een echte winterband ontwikkeld.
De prijswinnende band heeft een heel zachte compound bij koudere omstandigheden en is voorzien van heel veel lamellen. Door de soepelheid van de 50 mm brede band blijft er geen sneeuw inzitten. Dat heeft het voordeel dat de wielkast minder gauw vol loopt met sneeuw dat van de band afvliegt. De weerstand tegen slippen zou 30 tot 50% beter zijn dan met zomerbanden. De anti-lek voorziening bestaat uit een laag Vectran. Als bonus zou de band ook nog licht rollen. Dat wil Wim wel eens zien.

Continental stuurt mij twee stuks Continental TopContact Winter II toe om te testen.
Een zeer overtuigend filmpje vind je hier.

Bandentest Marathon Winter (spikes)

Vandaag trek ik de stoute schoenen aan. Na nog weer een mailtje van een van mijn bloglezers of ik de spijkerbanden wil testen, waag ik het erop. Testen in de sneeuw is niet zinvol. De dikte van de sneeuw varieert, de dichtheid varieert en de temperatuur varieert. Zo gauw de sneeuw is platgereden of als er ijzel is rij je toch weer op een harde ondergrond. Het is interessant om te weten of de rolweerstand dan heel hoog is of .... misschien wel meevalt.

Het is 6℃ als ik de 20" spijkerbanden Schwalbe Marathon Winter erop leg. Dat gaat wederom makkelijk. Na ruim een uur buiten gaan de goten weer naar binnen en de pendel erop. Ik laat de pendel een beetje aan de rand van de goten pendelen, het midden mag natuurlijk niet kapot gemaakt worden door de spikes. De spikes laten een duidelijke afdruk op het 'wegdek' zien. Het resultaat, Rob Kaag staat het met mij met verbazing te bekijken, valt heel erg mee.
Daarna weer een serie tests met 'gewone' banden, de Marathon en Marathon Plus.

Dan de Marathon Winter 26" banden erop. Het wordt nu 6,5℃ met een stijgende tendens door de zon, dus te warm om een goed vergelijk te hebben met de Marathon en Marathon Plus. Deze test zal vanmiddag of vanavond wel lukken. Nee, niet meer diep in de nacht.

Vanmiddag maak ik een ritje met de Quest. Het is heerlijk zonnig, al trekt de wind in de vlagen al aan tot hard. De route naar Driehuizen en Schermerhorn is versperd. Ik heb geen idee wat er aan de hand is. Toch maar langs de wegversperring. Even later komt de aap uit de mouw, er wordt vanaf de dijkweg riet gemaaid. Op de plek waar de grote maaimachines aan het werk zijn en de weg volledig versperd is, is er een afrit naar een boerderij. Met snelheid rij ik naar beneden om met snelheid ook weer op de dijk te komen. Als ik op het laagste deel ben komt een grote hond het boerenerf afstormen en neemt zich voor dat gele gevaar aan te vallen. Gelukkig slipt het beest bij het afremmen in de modder en rolt ondersteboven. Met een paar flinke trappen ben ik weer op de dijk en kom met de schrik vrij.
Het rijdt verder heerlijk. Hoewel ik helemaal geen recordritten maak in de winter, lukt het vrij gemakkelijk om steeds tussen de 40 en 45 km/u te rijden.

Dan de test. Vandaag test ik bij 6℃ een aantal banden. Dit zijn de Marathon 20" en de Marathon en Marathon Plus 26". De resultaten zijn zoals verwacht en vind je in de tabellen. Deze tabellen zullen steeds completer worden naarmate het testen bij de verschillende temperaturen vordert.

De test met de winterbanden met spikes zijn best verrassend.
De 20" Schwalbe Marathon Winter pendelt 36 seconden. Als je dit vergelijkt met bijv. de Marathon 20" (Green Guard), deze pendelt 46,5 seconden, dan is het verschil 10,5 seconden ofwel 23% langer. Dat valt mij mee.

De 26" Schwalbe Marathon Winter pendelt 29,7 seconden, korter dus dan de 20". Als je dit vergelijkt met de Schwalbe Marathon (Green Guard), deze pendelt 51,3 seconden, dan is het verschil 21,6 seconden, ofwel 42%.
De 26" Marathon Winter loopt dus in vergelijking met zijn kleinere broertje dus duidelijk zwaarder.

Wat betekent dit nu in de praktijk? In de posting over grafieken, deze vind je hier, blijkt dat bij 35 km/u bij de Kojak de rolweerstand 40% en de luchtweerstand 60% bedraagt. Stel wij trappen 120 Watt in de Quest. Kreuzotter rekent dan voor ons uit dat bij mijn 85 kg, 30 kg Quest, 6℃, op zeeniveau de Quest 35,2 km/u rijdt.
Van deze 120 Watt is 40% rolweerstand, dus 48 Watt. Als die rolweerstand door de spijkers met 23% toeneemt, dan moet er dus 11 Watt meer vermogen worden geleverd om even hard te rijden.
Blijven we even hard trappen dan zijn we die 11 Watt kwijt. Van de 120 Watt waar we mee begonnen, trekken we er 11 af en geven dus in Kreuzotter 109 Watt in. De snelheid wordt dan 33,6 km/u.
Per saldo zou het rijden met drie identieke spijkerbanden je 35,2 - 33,6 = 1,6 km/u kosten. Omdat de achterband flink zwaarder loopt wordt de rekensom als volgt. De gemiddelde rolweerstand van de twee 20" Marathon Winter banden en de 26" Marathon Winter samen neemt toe met 29,3%. Van de 48 Watt blijft 48 - 29,3% = 34,1 Watt over, een verlies van 48 - 34,1 = 13,9 Watt.

Van de oorspronkelijke 120 Watt blijft dan 120 - 13,9 Watt = 106,1 Watt voor de voortstuwing over. Kreuzotter zegt dan dat de resulterende snelheid 33,2 km/u is.
Dat is 2 km/u langzamer dan met gewone Marathons. En dat valt mij nogal mee.

Update d.d. 30-1-2013
De kortere pendeltijd bij de 26" Marathon is op het eerste gezicht vreemd. Dat vindt ook onder meer Magic Bullet.
Ik heb de soepelheid van de banden gemeten met een simpel testje met een gewicht op de lege buitenband. Die soepelheid is ongeveer gelijk.
De 26" heeft een 40% grotere omtrek. Hierdoor raken een groter aantal spikes tegelijkertijd het wegdek dan bij de 20". Dit grotere aantal spikes dat tegelijkertijd het wegdek raakt zal de rolweerstand vergroten.
De spikes zitten, de foto laat dat mooi zien, versprongen in de band. Goed te zien is ook dat van de vier rijen spijkers, er maar twee rijen het wegdek raken.

Vrieskou 4 met 26" achterbanden

Het was me het weekje wel. Het testen van banden was gemiddeld altijd een ontspannen bezigheid. Het testen met de asfaltgoten is dat nog steeds. Echter... als je wil testen met lage temperaturen wordt het een heel ander spel. Eerder al beschreef ik dat een aantal banden zullen worden getest bij -5℃, 0℃, 6℃ en 12℃. Uiteraard wordt de set gecompleteerd met testen rond 20℃. Tenslotte moeten alle banden die eerder op de tegelvloer zijn getest straks ook op de asfaltgoten worden getest bij 20℃.

Zoals gezegd, testen bij -5℃ is een stevige klus. Steeds de buitentemperatuur in de gaten houden om op precies het goede moment de test uit te voeren. Op windguru.cz, ik heb daar een professioneel abonnement op, kan ik tevoren het verloop van de temperatuur in avond, nacht en ochtend inschatten. Wie A zegt moet ook B zeggen. Wat ik begin van de week nog niet kon overzien was dat de gewenste -5℃ steeds later in de nacht optrad.
Eergisteren heb ik een woordenwisseling met mijn vrouw, om half vier, s'nachts wel te verstaan. Ze is wakker geworden doordat ik teveel lawaai maakte. Ze vraagt me waar ik in godsnaam, en voor wie dan wel, mee bezig ben. Ja, wat antwoord je daar dan op...

Jullie kunnen je herinneren dat de test met de 20" Kojak nogal tegenviel. Vooral de pendeltijd bij koude viel tegen. Deze Kojaks heb ik al even in mijn bezit en voor een goed vergelijk vraag ik Ymte van Velomobiel.nl of hij mij de meest recente Kojak 20 en 26" banden wil opsturen, in tweevoud dan. Zoals altijd word ik door de producent van onze Quest en Strada op mijn wenken bediend.

De werkwijze van testen met koude is als volgt. De goten zijn deze dagen altijd buiten. Enkele uren voor ik een band ga testen gaan de banden om de juiste velgen en worden op druk gebracht. Dan gaat ook de pendel met deze wielen en banden naar buiten. Een eventueel later te testen set wielen en banden gaat ook alvast naar buiten.
Als de goten en pendel door en door koud zijn, worden de goten bij -5℃ naar binnen gerold. Op de vloer van de garage is de goede positie van de goten met dikke viltstift aangegeven. Als de goten liggen wordt onmiddellijk daarna de pendel binnengehaald. De laser wordt op het plateautje geklikt en enkele seconden daarna pendelt het geheel op en neer. Na gemiddeld vier metingen beginnen de pendeltijden op te lopen en merk je dat het geheel al opwarmt. Einde metingen dus. Even een setje wielen wisselen in de garage, ook al hebben deze wielen steeds buiten gestaan, gaat niet. Binnen 5 minuten nadat de koude wielen in de garage zijn gewisseld lopen de pendeltijden al met 10% op.

Eerst even de Kojak 20" getest met 25 mm velgen. De nieuwe Kojak 20 pendelt bij -5℃ 35,2 seconden. De oude Kojak 32,9 seconden. Het verschil is 2,3 seconden of 7%.
Bij 19 mm velgen pendelen de nieuwe Kojaks nog iets langer, namelijk 38,3 seconden.
Is er bij normale temperaturen geen verschil tussen 19 en 25 mm velgen, bij een koude band en wegdek loopt de 35 mm brede Kojak met 19 mm velgen dus wat lichter.

Dan 26" banden. Ik zou alleen de Marathon Plus testen. Meerdere bloglezers vragen me om ook de 26" Perfect Moiree te testen. Ok, doen we. Later in de week kan zelfs de Vredestein Black Panther 55 mm getest worden. De test, afgelopen nacht, van de ook aanvullend geteste Marathon lukt niet echt. Het wordt niet kouder dan -2,5℃. Ik noem straks toch de resultaten om aan te geven dat de Marathon best dicht in de buurt komt van de Marathon Plus.

Alle banden leggen makkelijk om, ook de Marathon en Marathon Plus. Dit kan iedereen, ook als het koud is, zonder hulpmiddelen klaren. De Perfect Moiree is moeilijker te centreren dan de andere banden. Waar hebben we dat eerder gehoord :)

Al met al doen de Marathon en de Marathon Plus het uitstekend bij vrieskou. De Perfect Moiree loopt maar iets lichter dan de Marathons. Blijft het nadeel dat de PM minder goed centreert en duidelijk minder lekbestendig is dan de Marathons.
De Vredestein Black Panther is als winterband zeker geschikt. Veel tractie, makkelijk omleggen en mee te nemen omdat het een vouwband is. De 3,5 mm hoge noppen beschermen de band goed tegen kleinere ongerechtigheden op de weg. Grotere stukken glas e.d. zullen het relatief dunne karkas wel kunnen beschadigen.

De boodschap is duidelijk als je in de winter niet uit de fiets wil. Schwalbe Marathon en Marathon Plus lopen bij vrieskou goed en zijn de beste garantie tegen lek rijden in de winter. Weet wel dat dit alleen opgaat voor banden uit 2012.
Oudere Marathons lopen veel zwaarder. Wat jammer nou dat ze bijna niet verslijten :)

Zelf rij ik met de Schwalbe Super Moto en de Michelin Protek Max binnenband. Loopt mooi licht en zou heel goed lekbestendig zijn. Ik rij er nu drie maanden mee en nog niet lek gereden. Deze bijzondere binnenbanden komen voor de liefhebbers komende week in de webwinkel.

Bandentest vrieskou 3 Schwalbe Ultremo ZX

Vannacht, het is al half twee, zie ik dat de temperatuur buiten fors daalt. Dat kan morgenochtend mooi -5℃ opleveren. In de loop van de avond heb ik de Ultremo ZX om de 19 mm velgen gelegd en opgepompt naar 10 bar. De Ultremo's hebben wel gependeld op de gladde tegelvloer, maar nog niet op de asfalt goten. Het is in de garage 17,9℃ en dat zou voor het mooie wat hoger moeten zijn. Een warmtepomp reageert pas na vele uren op een ingestelde temperatuurverhoging. Dat gaat niet werken. Een 2,5 Kw ventilatorkachel brengt de temperatuur na enkele uren op 19℃.

De gemiddelde pendeltijd op de asfaltgoten over 6 metingen is nu 76,1 seconden. Dat is maar liefst 19,9 seconden korter dan de 96 seconden op de gladde tegelvloer. Het is half drie als ik de hele outfit naar buiten rol om te laten bevriezen. Gelukkig wonen wij op een eiland en kan dat veilig omdat de pont niet gaat.

Vanmorgen loopt de temperatuur van -7℃ om 6.00 uur op tot -5℃ om 10.00 uur. De goten worden naar binnen gerold en precies op de vloer uitgelijnd. Onmiddellijk daarna volgt de pendel. Binnen 10 seconden pendelt de Ultremo ZX. De resultaten zijn heel opvallend. Na gemiddeld 58,8 seconden staat de pendel stil. Dit is 17,3 seconden korter of maar liefst 29,4% korter dan bij 19℃.

De conclusie is duidelijk. De Ultremo ZX rolt fantastisch op mooi gladde ondergronden. Zelfs op prima asfalt wordt het al een heel stuk minder. Bij vrieskou doet de Ultremo het heel matig. De F-lite pendelt bij vrieskou met 58,8 seconden exact even lang als de Ultremo ZX.

Dit alles geeft nogal wat te denken. Een aantal fietsers, en niet de minsten, hebben bedenkingen bij de pendelmethode. Niemand kan de bezwaren precies duiden maar twijfel is er.
Alle bandenfabrikanten testen hun banden op spiegelgladde metalen rollenbanken waarvan de meeste een diameter van 1.80 meter hebben. Ook verschillende fietsbladen gaan voor het meten van de rolweerstand naar de rollenbanken van die fabrikanten. We hebben gezien dat het verschil tussen een gladde tegelvloer en de asfaltgoten bij de Ultremo ZX zomaar 26% bedraagt. Een rollenbank is nog gladder dan de tegelvloer. De resultaten op de rollenbank hebben dus met de dagelijkse praktijk op het fietspad niets van doen.
Een tweede bezwaar van de rollenbank is dat de diameter eigenlijk net zo groot zou moeten zijn als de aarde. Bij een diameter van 1.80 meter wordt het indrukkingsvlak van de banden korter. Dit levert onterecht een lagere rolweerstand op. De asfaltgoten zijn volledig vlak en hebben dit bezwaar niet.

Dan de temperatuur. We zien dat een Ultremo ZX bij -5℃ wel 29,4% trager is dan bij 19℃. Rollenbanken kunnen helemaal geen lage temperaturen meten. Die apparaten staan in fabriekshallen waar het zeker nooit zal vriezen.

Per saldo loopt een Ultremo ZX bij vrieskou op asfalt 38,8% zwaarder. Redeneer je vanuit de huidige koude situatie, dan loopt de Ultremo bij 19℃ dus 50% lichter.

Bandentest bij vrieskou 2

Vannacht vriest het 5 graden. Langzaam zal die temperatuur vandaag een graad oplopen. Mooi moment om verder te gaan met het testen van banden bij vrieskou.
De Kojak gegevens van gisteren zijn ietwat gecorrigeerd. De test in de vrieskou is wel OK, maar de vergelijking met 20 graden C. dateert nog van pendelen op de gladde tegelvloer. De complete set heeft de hele dag en avond buiten gestaan en is door en door koud.

Vannacht vriest het 5.0 graden en de combinatie wordt naar binnen gehaald. De pendeltijd is met 32.9 seconden nog korter dan gisteren met een iets hogere temperatuur. Per saldo is de Kojak met koude band en wegdek 30,8% trager.

Vanmorgen ga ik de 35 mm brede Marathon Plus om de 25 mm velg leggen. Wat ik ook doe, het lukt me niet de banden om de velg te krijgen. Ik probeer de band dan op een 19 mm velg te leggen. Ik zet 'm volop in de montagevloeistof. Het gaat domweg niet. Wat een ongelofelijk stug kreng is die band. Als ik ook nog mijn duimnagel tot bloedens bezeer, ben ik er klaar mee.
Ik kies er nu voor om de test te doen met de gewone Marathon (Green guard). Deze 47 mm band legt prima om en de pendeltest kan op de warme asfaltgoot plaatsvinden.
Hetzelfde doe ik met de F-lite. Ook deze legt heel makkelijk om.

De ervaringen met de smalle Marathon Plus band brengt me wel tot de overtuiging dat dit voor mij niet de ideale winterband is. Hij gaat bijna niet lek, maar gaat ie dat wel, en dat kan beslist, dan heb je echt een probleem. Je krijgt 'm vrijwel niet van de velg af en al helemaal niet erom. De gewone Marathon is dan een fractie minder lekbestendig, je kunt deze band er makkelijk af halen en weer omleggen.

Als de pendeltests van de Kojak, Marathon en F-lite binnen klaar zijn, gaan de goten, de pendel en de wielen naar buiten. Daar vriest het nog 5.0 C en het waait Bft 5 tot 7.
Gevoelstemperatuur -13 C. Als alles een paar uur in de kou ligt gaat het testen binnen weer door. De temperatuur is nu iets opgelopen en is nu - 4.4 C.

Na het binnenhalen van de goten en de pendel wordt eerst de Marathon gependeld.
Die resultaten vallen me bijzonder mee. De extra rolweerstand bij de Maratons blijft beperkt tot 4,7 seconden of 9,5%. Dit is veel gunstiger dan de Kojak.

Als laatste zijn vandaag de F-lites aan de beurt. Het hele spul, goten en pendel met F-lites om de velgen gaat weer een uur naar buiten om opnieuw goed af te koelen. De temperatuur stijgt naar -4.0 C en het begint te sneeuwen.
De F-lite pendelt bij 18,8 graden 60,2 seconden. Bij -4,0 C is het 58,8 seconden. Dit is maar 1,4 seconden of 2,4% trager. Lichte soepele banden met een grote luchtinhoud ondervinden dus weinig hinder van de kou.

Ik vraag me af waarom de Kojak zo matig presteert. Het kan komen omdat de banden uit 2010 - 2011 dateren. Daar moeten maar eens een paar nieuwe voor komen. Zeker omdat duidelijk is dat Schwalbe jaar op jaar zijn banden verbetert.

Bandentest bij vrieskou

Vandaag doe ik een eerste, zeer beperkte, test op de asfaltgoten bij vrieskou. Vorige week bracht Bas Laureijssen van Dura Vermeer me een kilo asfalt met heel kleine steentjes. Hiermee vulde ik enkele iets te grote holten in het asfalt. Eerder heb ik ter vergelijking foto's gemaakt van recent aangelegde asfaltwegen. Daaruit bleek dat deze wegen meestal een iets gladdere structuur hadden dan 'mijn' asfaltgoten. Niet zo gek natuurlijk, een tonnen wegende echte wals krijgt asfalt beter verdicht dan een handmatige wals.
Het nieuwe asfalt met de kleine steentjes heb ik met de föhn verhit en met een breed plamuurmes de oneffenheden opgevuld. Uiteraard wel met een realistisch resultaat. Daarna met wat metselzand ingestrooid. De daarop volgende dagen heb ik de goten regelmatig in de garage belopen en er stof en straatvuil overheen gesmeerd.

Nu de goten helemaal naar mijn zin zijn is het tijd voor een proef die al even op het programma staat, testen bij vrieskou. Het vriest vannacht -4.5 C. Overdag blijft de temperatuur op -4.0 C. Het waait Bft 5 tot 6 en de gevoelstemperatuur is -12.0 C. Ik rol de goten naar buiten en leg ze op de koude stenen. De banden, Kojaks 20" op 25 mm velgen, breng ik nauwkeurig op 5 bar. Ook de pendel wordt naar buiten gerold om af te koelen.

Ik breng alles in gereedheid om razendsnel te kunnen meten. Na twee uur sleep ik de goten naar binnen, direct daarna rol ik de pendel naar binnen. Oops, wat is die aluminium bedieningspoot koud. Binnen enkele seconden staat de pendel te slingeren.
Direct is te zien dat de pendel veel eerder stil staat dan bij temperaturen rond 20 gr. C.

De resultaten zijn veelzeggend. Bij een temperatuur van 18,3 gr. C. pendelt bij 5.0 bar de Kojak draadband 47,5 seconden. Bij -5.0 gr. C, later op de dag 's nachts gemeten, staat de pendel al na 32,9 seconden stil. Dat betekent dat gerekend vanuit de lage temperatuur, de Kojak bij 18,3 gr. C maar liefst 45% minder rolweerstand heeft. Bekijk je het vanuit de hogere temperatuur, dan pendelt de Kojak bij -4 gr. C. 30,8% zwaarder. Dat zijn heel significante verschillen.

Als laatste meet ik nog even de druk in de band na. De twee uur eerder in de band gepompte 5.0 bar is nog maar 4.7 tot 4.8 bar. De vrieskou heeft voor een 0.25 bar lagere druk gezorgd.

Ik zet de pendel weer in de kou en laat de goten in de garage liggen. Het lijkt me goed om te weten of dit verschillen oplevert. Als de goten anderhalf uur opgewarmd zijn, ze voelen nog steeds wel koud aan, doe ik de metingen opnieuw. De pendeltijden nemen met 4 seconden toe. De rolweerstand neemt dus met ruim 10% af. Banden en wegdek spannen dus samen om de rolweerstand te verhogen.

Er staan nog meer koude tests op het programma. De volgende 20" banden zijn daarvoor kandidaat:
-Ultremo ZX
-F-Lite
-Marathon Plus

In 26" zal ik de Marathon Plus testen.

De temperaturen waarbij ik zal trachten te testen zijn -5, 0, 6 en 12 graden C.
Samen met Clement Pillette moeten we dan tot een nauwkeurig inzicht kunnen komen waarom en hoeveel zwaarder onze velomobielen tijdens dit koude jaargetijde rijden. Hierbij wordt de lagere luchtdicht bij deze temperaturen meegerekend. Vast staat al dat het leeuwendeel van de vertraging in de banden gezocht moet worden.