vrijdag 11 juni 2010

Kettingwiel of kettingtandwiel?

De geleiding van de ketting onder de stoel van Quest, Strada, Mango en veel andere velomobielen, gebeurt met een kettingwiel of een kettingtandwiel. Een kettingwiel bestaat uit twee flenzen met een rubber O-ring. De ketting loopt over de rubber O-ring en levert de stilste oplossing op. Wel is de aandrijving een heel klein beetje sponzig en waarschijnlijk gaat er als gevolg daarvan een klein beetje vermogen verloren. Toch heeft deze oplossing mijn voorkeur, het blijft stil in de fiets.

Een vervelend fenomeen dat ik bij mijn nieuwe Quest waarneem, en ik niet alleen, is dat de O-ring door de smeerolie van de ketting oplost, ruimer wordt en kapot gaat. Dit gebeurt al na 1000 km. Na mijn tweede kapotte O-ring in mijn kettingwiel ben ik daarom maar weer overgeschakeld naar een TerraCycle kettingtandwiel. Dit is een duurzame maar bepaald geen geluidloze oplossing. Vooral bij het optrekken in de lagere versnellingen, de kettingsnelheid is dan hoog, is het raspende, ratelende geluid niet van de lucht.

Een mogelijk stillere oplossing wordt momenteel getest bij Velomobiel.nl. Dit is een kettingtandwiel uit kunststof, gemaakt door Alligt. De eerste exemplaren waren binnen 2000 km versleten. Alligt heeft de tandwielen nu versterkt met vezels die de slijtvastheid moeten verbeteren. Dit lijkt inderdaad goed te gaan, maar hoge kilometrages zijn er nog niet mee gemaakt. Wie hier mee wil experimenteren, de versterkte kunststof tandwielen worden door Velomobiel.nl voor € 25,- geleverd.

Vandaag ga ik maar eens op onderzoek uit of er O-ringen te koop zijn die niet oplossen in smeerolie. De NBR Nitrile O-ring waarvan ik vermoed dat deze nu om het kettingwiel zit, is eenvoudig te vervangen door hoogwaardiger materiaal. Dit is Dupon Viton®.

Dupon Viton® O-ringen kunnen tegen hoge temperaturen, zijn bestand tegen de meeste chemische producten en hebben een grote weerstand tegen drukvorming. Neopreen zou ook geschikt kunnen zijn, maar is minder bestand tegen olie en vooral minder bestand tegen de hoge druk die de ketting erop uitoefent. Viton® O-ringen zijn ook duurder omdat de kwaliteit van het materiaal beter is dan Nitrile. Temperaturen van -20 °C tot + 200° C zijn geen probleem voor Viton®.
Viton® is geschikt voor:
Diëstersmeermiddelen
Gehalogeneerde koolwaterstoffen
Petroleumvloeistoffen
Fosfaatestervloeistoffen
Siliconenvloeistoffen
Sommige zuren.

Viton® kan slecht tegen:
Waterstof sulphide
Furfaral, formaldehyd methanol,
Keton, kalium hydroxyde

Uiteraard hou ik jullie hier op de hoogte van de resultaten.

5 opmerkingen:

eduardbotter zei

Er zijn ook oliebestendige O-ringen van siliconenrubber. Ik denk dat de hogere prijs wel meevalt, het gaat immers maar om één ring per Quest. Je kan deze ringen bestellen bij Eriks.

Ik vraag me wel af of de ringen werkelijk alleen maar worden opgelost, misschien is ook de mechanische belasting een reden waarom ze defect raken. Viton is harder dan NBR (shore 90 ipv shore 70)

groeten van Eduard

Wim Schermer zei

Hi Eduard,
Siliconenrubber is nogal zacht. Het gaat inderdaad niet om de prijs. Dupont Viton is shore 75 en ik heb er 15 van besteld. Minder kon niet. De huidige rubber O-ringen lossen echt op. Ze worden zo ruim dat ze naast de kettingbaan terecht komen en dan vrij kort daarna breken.
Eventueel is er nog Kalrez, dat gaat een eeuw mee.
Ook polycord is een mogelijkheid.
We experimenteren vrolijk verder.
Groeten,
Wim

Arnold zei

Wim, ik rijd op het moment met twee wieltjes op mijn lage racer die met polycord zijn aangepast (power en return idler).

In een standaard wieltje een sleufje uitfrezen en dan de polycord erop. Werkt in mijn optiek prima en loopt mooi direct en geluidloos.

Arnold

Anoniem zei

Beste Wim .

Vrijdag op weg naar Bennekom het eerste tandje van Alligt afgebroken. Zaterdag tijdens de 150 km ROAM op de Veluwe nog 2.Hortend en stotend gereden . NIET LEUK .En dat na nog geen 2000 km.Niet sterk genoeg.

Vele groeten,

Jean Schickendantz

Wim Schermer zei

Hi Jean,
Heel vervelend dit soort incidenten. Heb je wel al het vezelversterkte wieltje?. Dat gaat bij Peter de Rond al meer dan 3000 km mee, Wim Rutten had deze na 3000 km kapot.
Ik heb er nu 1500 km mee gereden en hij is nog wel heel.
Groeten,
Wim