Deze week had ik een gesprek met Pier P., de man die vorige winter zwaar gewond raakte toen hij met zijn Quest bij Badhoevedorp onder een vrachtauto raakte.
Enkele weken geleden sprak ik een ochtend met Kees Rookus, initiatiefnemer van de 'Werkgroep veiligheid velomobielen'.
Het thema veiligheid moet mijns inziens hoger op de agenda komen te staan. Sommige bestaande ontwerpen zoals de Sunrider, blijken de bestuurder bij een zijdelingse botsing relatief goed te beschermen. De Sunrider heeft een doosconstructie links en rechts van de bestuurder die veel botsing energie absorbeert.
De oorzaken van bovengenoemde ongevallen zijn zonder grondig onderzoek moeilijk vast te stellen. De Franse WAW rijder had zijn fiets pas twee dagen en maakte zijn eerste en fataal afgelopen rit. Mogelijk dat de Werkgroep veiligheid velomobielen onderzoek kan doen naar een aantal ernstige ongevallen.
Feit is dat er nu al een aantal dingen kunnen gebeuren om veiliger te rijden in een velomobiel. Goede verlichting waardoor je beter wordt gezien is uiteraard een must.
Assertief rijden en anticiperen op gedrag van autobestuurders, vooral als er geen voorrang wordt verleend door onze beperkte zichtbaarheid, moet wel een tweede natuur worden. Bandenkeus is ook belangrijk. Zorg er voor dat de achterband meer grip heeft dan de voorbanden. Hierdoor kan een zijdelingse slip makkelijker worden gecorrigeerd. Een achterband die meer grip heeft dan de voorbanden, zal de velomobiel eerder weer in het rechte spoor krijgen. Is het glad, laat 1 bar druk uit je banden ontsnappen. Het rijdt wat zwaarder, maar de fiets blijft beter op de weg.
Zorg voor goed onderhouden remmen. Remmen die slecht onderhouden zijn, remmen niet goed of blokkeren de boel.
Even praten voor eigen parochie. Goede schokbrekers zijn voor auto's van levensbelang. Voor velomobielen ook. Punt uit.
Wat kunnen producenten doen aan veiligheid? Ik denk heel veel. Velomobielen waar links en rechts van het lichaam van de bestuurder ruimte is voor een U-balk, zou daar moeten worden geconstrueerd. Dat kan netjes geïntegreerd worden met armsteunen en vakken voor kleine spullen. Is die ruimte er niet of te weinig, dan zou de romp van de velomobiel zo sterk moeten zijn dat deze heel moeilijk te vervormen is. Het is nog altijd beter bij een aanrijding in een sterke romp te worden weggeduwd. In ieder geval heel wat beter dan dat een auto of straatmeubilair de velomobiel te makkelijk binnen kan dringen.
Wie de eerste steen werpt.... Ja, dat schept verplichtingen.
De racekappen leveren bij aanrijdingen en omslaan nu al extra veiligheid op.
In de komende periode zal een modificatie beschikbaar komen waardoor de racekap tijdens een koprol veel extra bescherming aan de bestuurder zal bieden. Dit zal naar wens gecombineerd kunnen worden met een extra ruitje links en rechts aan de achterkant van de opstaande kap. Het streven is om dit zodanig uit te voeren dat de kap letterlijk geen enkele zichtbeperking oplevert.
Eerdaags al zal er een set hardschuim strips beschikbaar komen om de kap aan de binnenzijde te beplakken. Dit zal veel geluidsreductie en extra bescherming opleveren.
De VeloTilt zal constructief zeer sterk worden. Tijdens gesprekken met het ontwerpteam staat veiligheid steeds hoog op de agenda. Vierpunts-gordels zullen standaard in de VeloTilt komen.
Tips, ideeën en opbouwend commentaar zijn zoals altijd welkom.
28 opmerkingen:
Tegen vangrails doe je niets, rij =/- 35 jaar motor en heb nog tegen introductie van de vangrails gestemd via de KNMV omdat je dan als motorrijder "kansloos" werd.Tijdens VoortgezetteRijOpleiding wordt dit dan ook nog steeds onderstreept.
De massa van een velomobiel tov. een auto, motor, scooter is gewoon te laag om op wat voor manier zijdelinks enige bescherming te bieden; frontaal of van achteren heb je nog iets ruimte (kreukelzone) Vanwege mijn werk heb ik al enige jaren ervaring met actieve en passieve veiligheids-systemen bij een bekend Zweeds merk en ook daar zijn ze er al vanaf <1958 intensief mee bezig.
Voor onze velomobielen lijkt mij maar één oplossing, bekleed alle delen waar je armen, schouders, ribben en hoofd mee in aanraking kunnen komen tijdens een crash of aanrijding met energie absorberend materiaal en draag alsjeblieft een goede helm.
Buiten de eerste aanrijding heb je ook nog een tweede en vaak een derde aanrijding, dit zijn onze organen en hersenen die heen en weer geslagen worden, en dan meerdere malen in het lichaam en de schedel "botsen". De energie moet immers ergens
afgeleid worden pas op het moment dat beide voertuigen stil staan is de Energie 0 de vervorming en het letsel is grofweg de uitkomst van de som E=mc2.
Buiten de schaaf-/snijwonden om.
Kan er nog uren over schrijven en debatteren, dit is basaal de cruX.
Misschien een leuk onderwerp voor een Blog?
Dag Willem,
Duidelijke reactie. Inderdaad, een blog over veiligheid zal veel gelezen worden.
Groeten,
Wim
Wat ik graag in je webwinkel zou willen zien is een optie om bovenop je racekap een druppelvormige LED te kunnen laten monteren. Misschien zo'n ding wat bij oude auto's als richting aanwijzer op de zijkant zit met daarin een lampje. Van binnenuit zou je dan een kabel naar een batterij kunnen leiden.
Volgens mij heeft iemand al zoiets gemaakt, maar ik ben te onhandig om zoiets zelf te doen, dus dan betaal ik graag wat extra om het te laten doen.
Bij mijn ongeluk, van links-achter aangereden, zou zo'n U bocht ding zeer zeker geholpen hebben, volgens mij is de auto er zo zonder al teveel absorptie mijn ribbenkast ingereden, vandaar die 10 gebroken ribben.
Als je de foto bekijkt van de waw dan zie je dat deze relatief onbeschadigd is gebleven. Deze man is waarschijnlijk gekanteld en kwam net op het verkeerde moment met zijn hoofd de vangrail tegen. Daar helpt geen verstevigde zijkant of helm tegen.
De milan die in Duitsland gecrashed is was wel echt behoorlijk stuk, daar had een stevigere fiets wel geholpen maar aan de andere kant moet je je ook bedenken dat je op een 'normale' fiets net zo goed aangereden kan worden door een auto en ben je helemaal onbeschermd.
Maar als velomobielen veiliger worden is dat alleen maar mooi natuurlijk maar dit soort ongevallen blijf je helaas toch houden.
Kijk simpelweg maar naar het aantal automobilisten die overlijden elk jaar. Die zitten in een anderhalve ton zware stalen kooiconstructie en ze overlijden nog steeds.
Ik denk dat de focus meer moet liggen op wegligging (heb ik ook ooit al eens op mijn blog over geschreven), betere schokbrekers, misschien 4 wielen ipv 3 en betere remmen.
Misschien rijden velomobielen wel domweg te hard (zeker bergaf) om nog standaard fietsonderdelen te gebruiken.
Dag Budi,
Ook jouw ongeval heeft mij aan het denken gezet. Inderdaad ben ik ervan overtuigd dat beter de hele fiets weg gekegeld kan worden in plaats van dat de auto dwars er doorheen rijdt.
Wij denken aan lichtje op een stokje zodat dit boven auto's en heggen te zien is.
Groeten,
Wim
Of aanvaard dat je als fietser erg kwetsbaar bent en bent en behalve nog actiever bezig zijn met vooruitdenken wat anderen kunnen gaan doen niet veel meer kunt doen.
Het is wel een tijdperk waarin men airbags ontwerpt in de broeksriem tegen achterovervallende bejaarden, maar je kunt je niet tegen alles beschermen. Een velomobilist is een fietser en die zijn bijzonder kwestbaar.
Het lijkt met de situatie met de e-Sunrider erop te duiden dat een paar cm vervormbaar materiaal wel degelijk uitmaakt.
Maar met een met opzet vervormbare shell om botsenergie op te nemen voordat je lichaam dat doet dan heb je weer dat in specifieke situaties er voertuigen door je vm heen kunnen rijden of eroverheen rijden en daarmee je lichaam vermorzelen.
Een juist onvervormbare shell zou dat voorkomen en ervoor zorgen dat je altijd wordt weggeduwd ipv onder een voertuig kapot wordt gereden. Maar die versnelling/richtingsverandering kan dan weer met zoveel energie gepaard gaan dat er ernstige orgaanschade optreed.
Dag Mark,
Je hebt natuurlijk gelijk dat ook automobilisten overlijden. Dat gebeurt echter meestal bij veel hogere snelheden. En als daar een boom staat wordt de snelheid binnen enkele centimeters tot nul gereduceerd. Of je nu in een auto of in een fiets zit maakt niet uit.
Een heel sterke racekap kan een dreun met het hoofd tegen een vangrail wel degelijk voorkomen.
Groeten,
Wim
De Milan die in Duitsland is gecrashed is open geknipt om de berijder er uit te halen. Iets wat vaak ook bij auto's gedaan wordt. De foto's op internet zijn na de reddingsoperatie gemaakt. Vandaar de enorme schade. De WAW lijkt geringe schade te hebben. Neus en staart van de WAW zijn relatief licht gebouwd. De berijder zit in een soort kooiconstructie die veel degelijker is. In beide gevallen lijkt het er toch op dat een hoge snelheid mede oorzaak is geweest.
Ik heb trouwens een achterlicht op m'n WAW bovenop de rolbeugel geplaatst met een zichtbaarheid van 180°. Gewoon bij de ANWB te koop. Werkt met een vertragingssensor ook als remlicht.
Hi Wim,
Ik vroeg me af waarom de Schwalbe tryker niet meer in je banden test voorkwam.
Deze band lijkt mij een stuk veiliger dan alle andere banden, omdat hij met een groter opppervlakte contact maakt met het wegdek.
Dus een kotere remweg en een betere wegligging.
Het lijkt mij ook een goede band voor de velotilt om het doorslippen van het aandrijfwiel te voorkomen.
Groet,
Winand
Dag Winand,
De Tryker zou de door mij gespecificeerde velomobielband zijn. Dat is ie niet geworden. Veel trager dan de Kojak en nauwelijks comfort.
Voor de VeloTilt is ie sowieso niet geschikt omdat deze door de helling heel veel last heeft van een band die een vrijwel vlak loopvlak heeft.
Groeten,
Wim
Beste Wim,
Je schrijft dat een u profiel aan de zijkant moet worden gemonteerd voor het verhogen van de veiligheid. Op zich niet mee eens echter zijn er naar mijn inzicht geschiktere profielen. Bijvoorbeeld koker profielen. En als ik er van uit mag gaan dat je aluminium gebruik waarom ontwerp je dan niet een specifiek profiel en laat je dit persen door middel van extrusie?
Groet,
Arnoud
Beste Arnoud,
Als je een U-profiel aan de binnenkant van een velomobiel lamineert, krijg je ... een kokerprofiel.
Als wij deze profielen al gaan maken, zal het zeker een schuimlichaam worden waarover glasweefsel/carbon zal worden gelamineerd.
Extrusie is een dure techniek die zich niet leent voor gebogen profielen.
Groeten,
Wim
Dat extrusie een dure techniek is ben ik het niet mee eens, buigen of walsen is ook geen probleem.
Zo even uit mijn hoofd is de minimale bestelhoeveelheid 250 kg (500 zou ook kunnen), afhankelijk van je profiel kun je daar aardig wat fietsen van maken, dus voor kleine series niet geschikt, maar ga je 100+ fietsen maken dan zou ik het zeker overwegen want dan is het stukken goedkoper dan een schuimlichaam met glas/carbon.
groeten, Arjan
Wim,
Ik ben blij dat je dit onderwerp aansnijdt op je Blog. Hoop dat er praktisch inzetbare ideeën uit voortkomen.
Schuim links en rechts van de berijder lijkt mij al een hele verbetering geven bij zijdelingse aanrijdingen.
Wat zijn je ideeën over het gebruik van een gordel in de Quest/ Strada? Ik moet zeggen dat ik me heel 'naakt' voel in de VM als ik instap - ben gordels in de auto zó gewend dat het ik het inklikken gewoon mis als ik in de Strada stap.
Groet,
Erwin
Wim,
Het is gewoon zaak om defensief te rijden, zoals je op motorrijles leert. Als je geen oogcontact hebt met de automobilist, ga dan zeker geen rare dingen doen, maar wees voorzichtig. Gisteren had ik ook een fietser, die 5 meter voor me zonder enige teken (kijken, handuitsteken) naar links ging. Ik had al bijgeremd, want deze situaties komen vaker voor en je ontwikkeld er een gevoel voor dat iemand de actie inzet. Heb de beste man wel even laten weten dat de weg niet van hem alleen is.
Hi Erwin,
Ik heb eerder een Quest rijder met een vierpuntsgordel gezien. Dat leek me toen nogal overbodig. Inmiddels denk ik daar toch wat genuanceerder over.
Dankzij vierpunts gordels is Sebastiaan Bowier in Battle Mountain na een crash bij 120 km/u ongedeerd uit de Velox2 gekropen.
In de VeloTilt komen ze zeker.
Groeten,
Wim
Beste Wim,
Aan de reacties te lezen heb je een onderwerp aangesneden dat leeft! Twee opmerkingen:
1- Defensief rijden is eigenlijk de enige maatregel die echt goed helpt. Helaas lees ik nog veel blogs waarin met de vinger naar de medeweggebruikers wordt gewezen. Daar ben ik het niet mee eens. Wij besluiten om in een maf laag vehikel te gaan rijden, dus wij zullen ons gedrag daarop moeten aanpassen. Zelf heb ik recent mijn fietsroute aangepast ivm veiligheidsproblemen als ik door de stad ga. Zouden wij als mede-bloggers actiever moeten reageren op 'onveilige blogs'? Dan krijgen we wel van die opgeheven vingertjes...
2- Hoe zit het eigenlijk met een race-kap? Is daar de verbeterde passieve veiligheid van aangetoond in tests? Mij lijkt het een gevaarlijk ding:
A- Huidige racekappen beperken het zicht, zoals jezelf al opmerkt. Goed dat daaraan wordt gewerkt!
B- De kap zit vrij los op de velomobiel. Het lijkt mij geen lekker idee als mijn hoofd (met helm?!) in de kap klem komt te zitten tijdens een ongeluk. Hier heb ik nog geen opmerkingen over gelezen.
Hi Wim,
Kwam nog een oud bericht van jouw hand tegen over vierpuntsgordels in velomobielen http://lijst.ligfiets.net/ligfietslijst2004-2006/Week-of-Mon-20041011/002911.html
"Voor Mango- en Questrijders: Plak aan de binnenzijde van de rand ter
hoogte van je schouders over een lengte van 20 cm een stukje Ibiliet of hardschuim. Bij een flinke frontale klap wordt je omhoog en naar voren geworpen. Je houdt jezelf echt niet tegen, misschien toch vierpunts
gordels?"
Magic Bullet,
Crash tests met de racekap zijn er niet geweest. Ik baseer mijn mening op reacties van mensen die een crash hebben meegemaakt met de kap er op. Algemeen wordt geoordeeld dat de klap letsel heeft voorkomen of verminderd.
Eén fietser is meerdere keren met een Quest over de straat rondgetold met kap op. De kap is blijven zitten en behoorlijk beschadigd. De inzittende is er zonder letsel afgekomen.
Het zicht bij rechtuit kijken is nu al 100% onbelemmerd.
Als je je hoofd helemaal omdraait krijg je nu nog een stukje van de kap in beeld. Straks zal ook dat niet meer het geval zijn.
De kap blijft er met 7 klittenbanden ( 2 meer dan standaard) bij een ongeval vrijwel zeker opzitten. Het is niet mogelijk in de kap klem te komen zitten, daar is ie te ruim voor. Versterkt zal ie, vooralsnog als een extra, wel kunnen worden.
Groeten,
Wim
Dag Erwin,
Het is allemaal niet nieuw wat ik schrijf. Belangrijk is dat veiligheid serieuzer wordt genomen dan nu gebeurt.
Het begint uiteraard met een goed onderhouden fiets. Dan assertief en veilig rijden. Gebeurt er wat, dan is het te hopen dat de fiets je min of meer beschermt.
Vierpunts gordels kunnen daar wel bij helpen.
Groeten,
Wim
Hallo Wim,
Zelf ben ik een paar maanden geleden ook op een soortgelijke wijze omgeslagen, en met mijn hoofd tegen de muur aangeslagen. Dit was bij de fietstunnel van de Algerabrug, bij Capelle aan den IJssel.
De fiets had behoorlijke schade, en belangrijker ik ook. (hoektand weg, en wang doorgescheurd)
Als een fiets eenmaal begint te rollen dan is er eigenlijk maar een remedie, en dat is naar buiten sturen, en dan hard remmen. Op die plaats was die ruimte er niet. (ik zou zeggen bekijk de situatie op google maps maar)
Ik zie de muur nog op me afkomen, de klap was heel intens, waarbij mijn hoofd door de hoofdsteun heen werd gedrukt, de fiets is daarna gaan roteren en toen met de voorkant tegen de muur aangeklapt (twee scheuren). Ik prijs me gelukkig dat het polyesther van de hoofdsteun zo gemakkelijk scheurde en de fiets in rotatie kwam. Hoe hard ik gefietst heb weet ik niet, maar ik gok dat het niet meer dan 20 km/u is geweest. Hoe hard onze Franse vriend heeft gefietst durf ik niet te becijferen, maar ik geloof dat je niet zo vreselijk veel harder hoeft te fietsen om e.e.a. fataal te doen laten aflopen.
In mijn geval is alles uiteindelijk goed afgelopen, en zowel fiets en ik zijn inmiddels geheel hersteld.
De les die ik van mijn ongeluk heb geleerd was dat ik mijn fiets niet goed genoeg kende. Daarnaast vind ik de fiets infrastructuur niet toekomstbestendig.
1. Ik denk echt dat snel en langzaam verkeer 100% van elkaar gescheiden moeten zijn.
2. Verkeerssituaties zijn onoverzichtelijk, de wegontwerpers lijken maar wat te doen.(geen standarisatie van de wegelementen)
Groet
Rudolf
Beste Wim,
Je hebt een punt aangesneden dat we belangrijk vinden, zo blijkt uit de reakties. Twee punten wil ik graag in de discussie toevoegen.
1- defensief rijden is denk ik de belangrijkste veiligheidsmaatregel en de enige die echt werkt in een slecht zichtbaar, kwetsbaar en snel vervoersmiddel als velomobiel of motorfiets. Hier kunnen we bijdragen aan bewustwording door te reageren op bloggers die vinden dat vooral andere weggebruikers moeten opletten of filmpjes van mensen die het leuk vinden om met 100+km/h de berg af razen. Niet een opgeheven vingertje, maar wel de discussie openen?
2- als onervaren velomobilist lijkt me een racekap eigenlijk een levensgevaarlijk ding. Het verminderde zicht heb je al aangegeven en ik ben blij dat daaraan gewerkt wordt. Maar wat als tijdens een ongeluk je hoofd (met helm?!) bekneld raakt in de kap? Dat lijkt me geen lekker idee. De kap zit immers nogal los op de velomobiel en kan zo dodelijke krachten op de nek veroorzaken. Zijn er veiligheidstests gedaan met race kappen?
....Overigens (ja het houdt me bezig)
kun je zien dat de hoofdsteun bijna totaal weg is. (goed inzoomen)
De suggesties voor schuim helpen alleen onder bepaalde condities. Het schuim moet zijn ingesloten opdat het de krachten goed kan overdragen op de constructie. Het schuim zorgt er voor dat de puntlast gelijkmatig wordt verdeeld.
Added bonus, een stillere fiets.
Rudolf,
Je verwijst naar een plaatje maar waar dit staat vermeld je niet.
Uiteraard moet de juiste soort schuim worden ingesloten in een laag carbon. Dat mag ook weer niet te sterk zijn, anders word je bij een impact door de versterking verwond.
Groeten,
Wim
Het plaatje op je blog, met de fiets op de trailer.
Groet
Rudolf.
Hoi Wim en anderen,
Met een kap kun je alle kanten uit. Als hij een vast en doordacht deel uitmaakt van de construktie kan hij je leven redden. Als hij los zit zal hij waarschijnlijk nooit je leven kosten. Een ding van een kilo is niet zo relevant bij een ongeval. De man die een paar dagen geleden is verongelukt was waarschijnlijk nog in leven geweest als hij zonder had gereden. Dan had hij door wind in zijn ogen en gesuis rond zijn oren een beter besef gehad van zijn snelheid en was hij misschien niet in zijn onfortuinlijke positie gekomen, waar dan zelfs de meest stabiele fiets niet door de elandproef heen komt.
Ik rij al bijna 10 jaar in velomobielen, alle alleweders, WAW en Sunrider en rij met een goede kap ongeveer 1 dag in de week meer met de fiets dan zonder een cockpit. 3 i.p.v. 2. Met elektro-ondersteuning tot 45 km/uur rij ik ook nog een dag in de week extra. Op een gewone fiets zou ik waarschijnlijk uberhaubt niet meer fietsen en 10 kg zwaarder zijn.
De gezondheidsvoordelen van velomobielen en snelfietsen zijn veel groter dan het risico dan wat ze geven. Mensen moeten maar wennen aan ons in het verkeer en wij aan het idee dat we defensief moeten rijden en niet onkwetsbaar zijn.
Groeten,
Leo Visscher
Waar in de reacties aan voorbij gegaan wordt: de WAW werd gebruikt in omstandigheden die we in Vlaanderen en Nederland niet kennen. Er werd mee in de bergen gereden. De reden van het ongeval kennen we niet, maar op het Franse forum wordt geopperd dat het zou kunnen dat fading mee aan de basis ligt. De weg waar het gebeurde is door enkele forumleden goed gekend en blijkbaar kun je net voor de bocht zeer hoge snelheden halen (er wordt gewag gemaakt van 10 km/u). Als je remmen al goed warm stonden, zou het wel eens kunnen dat die niets (of onvoldoende) meer deden. Het ging ook om iemand die zijn vm pas enkele dagen had en geen vroegere ervaring had ermee.
Passieve veiligheid is belangrijk, maar in dit geval gaat het hoogstwaarschijnlijk om een zware fout van de bestuurder. Helaas.
Dag Jan,
Fading zou goed kunnen. Ik begrijp dat de WAW was voorzien van 70 mm Sturmey Archer trommelremmen. Ik heb die remmen drie keer op een rit naar Giessen zodanig oververhit gehad dat ze nauwelijks meer remden. Na afloop van deze trips waren de remtrommels ovaal en de remschoenen soms verglaasd. Iedere keer heb ik dat bij Velomobiel.nl laten vervangen.
Sinds die tijd rij ik met 90 mm remtrommels en is het probleem goeddeels opgelost.
Verder gebruik ik in de bergen nu standaard twee 50 cm parachutes die de snelheid met 25 km/u reduceren. 90 km/u wordt dan 65 km/u, een enorm verschil.
Als laatste, maar dat is gissen, is het de vraag of het voldoende veilig is om met 100 km/u met een ongeveerd en ongedempt achterwiel de berg af te razen. In bochten kom je al bij een lagere snelheid in de problemen.
Uiteraard helpt het ook niet als je dit onderneemt zonder enige ervaring. Het drukt ons allemaal weer eens met de neus op de feiten.
Groeten,
Wim
Een reactie posten