Ontwikkeling nieuwe toer/racekappen

De afgelopen maanden is door Jan Reus hard gewerkt aan schadereparaties. Daarnaast is ook een nieuwe serie toer/racekappen ontwikkeld. De kap voor de Quest is vrijwel klaar en de eersten daarvan worden eerdaags afgeleverd. Ook voor de Strada en de Quest XS zijn de pluggen nu klaar. Van deze witte pluggen worden mallen gemaakt. In deze mallen worden de nieuwe kappen uit één stuk gelamineerd. De kap op de foto met het open vizier is de Strada kap, de nog dichte kap is voor de Quest XS.

Het ontwerp van de unieke deelbare kap is op enkele punten sterk verbeterd. Tot nu toe werd de hoed van de kap op lippen onder de liggende deksel geschoven en met klittenband vastgezet. In de nieuwe deelbare kappen wordt aan de onderkant van de liggende deksel een flensrand gelijmd. Daar wordt de samengestelde hoed nu bovenop gezet. Omdat de liggende deksel en de hoed uit één complete kap worden gemaakt, is de passing en afwerking mooier. Ook de waterdichtheid is hiermee verder verbeterd.

Kenmerk van alle kappen blijft dat ze lichter zijn dan enige andere kap in de handel. Lichter betekent handelbaarder maar vooral veiliger. Gewicht hoog op de fiets is in grensgevallen gevaarlijker.
Het bekende ongehinderde zicht vanonder de kap blijft uiteraard gehandhaafd. In de velomobiel zittend wil je toch niet tegen onderdelen van de kap aan kijken?
De snelheid zal met de nieuwe kappen verder toenemen. De passing op de tunnel aan de achterkant zal mooier aansluiten. Wel blijft er rondom één centimeter ruimte voor de afvoer van warme vochtige lucht. Het alternatief is een gat in de kap links en rechts van je oren. Dat komt het comfort en zeker de snelheid niet ten goede.

Wat ook blijft is de deflector. Rijden met een kap van Velomobielonderdelen.nl betekent simpelweg minder condensvorming op het vizier. Toch kun je onder de kap overal de instaprand van de fiets zien en kun je uit een bidon drinken. Het vizier blijft ook 1 mm dik en omdat dit niet met hitte wordt rondgezet blijven optische vervormingen gegarandeerd achterwege. De bediening met de Lexan pootjes blijft. Het alternatief, een gat voorin het vizier zit te vaak hinderlijk in het zicht. Het links of rechts meer of minder openzetten van het vizier is een groot voordeel. Waar de regen vandaan komt stel je het vizier wat lager af.

De prijzen van de vaste kappen beginnen met € 395,- voor de eenvoudigste versie. Definitieve prijzen van de kappen zullen lager zijn dan de huidige prijzen. Deze prijzen zullen in de komende weken in de webwinkel verschijnen.

VeloTilt en stabiliteit

Eén van de meest besproken aspecten van een velomobiel is de stabiliteit. Niet zo vreemd omdat de stabiliteit vooral in grenssituaties heel snel verandert en de gevolgen heel vervelend zijn. Vooral op hogere snelheden kunnen relatief kleine koersveranderingen de stabiliteit zodanig beïnvloeden dat omslaan het gevolg is.
Dit omslaan verloopt meestal razendsnel en onverwacht. Rij je 40 km/u op een brugdek met dwarse beplanking dan is een zijwaartse dribbel van het achterwiel van minder dan 10 cm al voldoende om een Quest op twee wielen te krijgen.

Heb je de pech dat er tijdens het omslaan een lantaarnpaal of een andere verkeersdeelnemer in beeld komt, dan kunnen de fysieke gevolgen rampzalig zijn. Ingewijden kunnen zich de 'horrorstory' van Kees van Malssen zeker nog herinneren.

In de werkplaats van Velomobielonderdelen.nl in Enkhuizen komen zeer regelmatig schades binnen. Van de tien schadegevallen hebben er 7 tot 8 te maken met een - vaak enkelzijdige - aanrijding. 2 tot 3 gevallen zijn schades door omslaan. Keer op keer melden de fietsers dat zij volkomen verrast werden door het omslaan. Lichamelijk letsel, zeker met een racekap op, is gelukkig niet vaak aan de orde. Ego en portemonnee lopen wel een forse deuk op.

Met veel ervaring is wel aan te voelen of een velomobiel gaat omslaan, zeker als je je bewust in grenssituaties waagt. De mannen van Velomobiel.nl zijn in staat om tijdens wedstrijden in snelle bochten het wiel aan de binnenkant van de bocht vlak boven het wegdek te laten zweven. Zelf heb ik nu zeker meer dan 100.000 km met de Quest afgelegd en ben nog nooit omgeslagen. Wel een aantal keren dicht in de buurt geweest. Dat zijn leermomenten, zij het wel angstige.

Bij een gewone velomobiel neemt de stabiliteit af doordat het zwaartepunt zich tijdens het omslaan omhoog beweegt. De band in de buitenbocht krijgt meer druk te verwerken en zal niet wegslippen. De velomobiel struikelt als het ware over de eigen buitenband.

Wil je met een tweewieler bijv. een linkerbocht maken, dan stuur je eerst naar rechts. De fiets 'valt' naar links en dit wordt opgevangen door de linkerbocht in te sturen. Dit proces verloopt volledig op het gevoel en beheerst iedere Nederlander al vanaf zijn of haar kleuterjaren. Bij de VeloTilt gebeurt precies hetzelfde. Een tweewieler kent evenwel limieten. Ga je te hard door de bocht, dan zullen de banden de toegenomen slipneiging niet kunnen weerstaan en ga je onderuit.

Nu de VeloTilt. Deze gedraagt zich als ook een tweewieler. De beide achterwielen hebben rechtopstaand een spoorbreedte van 68 cm. Dat is 7 cm meer dan de Quest. Gaat de VeloTilt de bocht in, dan kan deze een helling tot 45 graden aan. Bij die helling staan de achterwielen maar liefst 93 cm uit elkaar. De VeloTilt zet zich dus schrap in de bocht. Zoals ik hierboven schreef verplaatst het zwaartepunt van een velomobiel zich omhoog als omslaan dreigt of al ingezet is. De VeloTilt verplaatst zijn zwaartepunt juist omlaag tijdens het kantelen. Rechtopstaand ligt het draaipunt van de achterwielen op 34 cm boven het wegdek. Bij 45 graden helling is dit 28 cm, 6 cm lager dus.

Proeven met de 40 cm brede Munzo TT van Bram Smit hebben al geleerd dat ook deze smalle variant van de tilting trike niet uit de bocht vliegt. Een belangrijk voordeel van het VeloTilt principe is dat als er één achterwiel van de weg afraakt, dit geen nadelige gevolgen zal hebben. Het wiel dat van de weg afraakt zal omlaag gaan, het wiel op de weg omhoog. De body van de VeloTilt blijft gewoon rechtop. Gebeurt dit bij een normale velomobiel, en een verlaging van 10 cm is al genoeg, dan kennen we de gevolgen, omslaan.

Tekening: teamlid Piet Kunis

Naakte VeloTilt rijdt, en hoe

Vandaag rijden Piet Kunis en ik, uiteraard per velomobiel, uit resp. Hoorn en De Woude, naar Bram Smit in Naarden. Het miezert maar de wind is, hoewel tegen, niet al te sterk. Via Purmerend, oostelijk Zaandam en de Schellingwouderbrug rijden we over de Diemerzeedijk naar Naarden.

Daar staat de naakte VeloTilt al onder het afdak te wachten op de eerste ritjes. Het regent nu continue maar zowel Piet als ik popelen om met de fiets te rijden. Bram rijdt vooruit naar een stille landweg.

Piet rijdt als eerste en na een korte aanloop rijdt ie al weg. Even later is ie terug en hij is dik tevreden over hoe de VeloTilt nu al rijdt.

Dan is het mijn beurt. Ik rij direct en zonder slingeren weg. Al bij heel lage snelheid, 3 tot 4 km/u, rijdt de fiets stabiel en uiterst comfortabel. De besturing en het rijden is precies als bij een tweewieler, je hebt absoluut niet in de gaten dat je met een driewieler onderweg bent. Van stuurreacties door de aandrijving is totaal niets te bespeuren.

Deze naakte VeloTilt is het testplatform waarop alle onderdelen worden geprobeerd. Er zit nu nog geen versnellingsnaaf op. De tijdelijke naaf is hoger dan de uiteindelijke Rohloff of Shimano Alfine naaf. Toch is ook over deze naaf goed heen te kijken. Ook de lock moet nog worden gemonteerd. De carbon remschijf heeft Piet meegenomen uit Enkhuizen. Daar wordt Bram blij van, licht, sterk en met een prachtig ruw remoppervlak.

De huidige besturing heeft rechtopstaande stuurhandels. Daar kun je je bij een aanrijding mogelijk aan verwonden. Piet heeft een andere configuratie getekend voor de besturing met een horizontaal deel met bar-ends. Bij een aanrijding is er veel minder kans op verwondingen.

We drinken koffie en zijn getuige van de worsteling van Bram en Joke om hun aan zijn poot gewonde kat in een doos richting dierenarts te krijgen. De kat vecht als een leeuw om dit te voorkomen. Bram en Joke komen er letterlijk niet zonder kleurscheuren vanaf. Gelukkig valt de verwonding aan het pootje van de poes mee.

Het regent nog steeds als we weer noordwaarts rijden. Op de heenweg reden we gemiddeld 32 tot 35 km/u. Nu kan het wat sneller. Piet volgt zonder morren als ik 38 tot soms 40 km/u rij. Duidelijk is dat de aërodynamische maatregelen een flink snellere Mango hebben opgeleverd. De zichtbare maatregelen zijn uiteraard de mooie nieuwe staart van deze Super Mango. In Ilpendam is Piet niet meer in mijn spiegels te zien. Even omkeren en daar ligt de Mango op zijn kant. De achterband is geklapt. De Perfect Moiree laat zich lastig verwijderen. Nu de fiets op zijn kant ligt is mooi te zien wat Piet aan de onderkant van zijn Mango heeft veranderd. Let vooral op de met de wielen meedraaiende stroomlijnbakken.

We nemen afscheid en Piet rijdt rechtdoor naar Purmerend. Ik neem de brug om aan de andere kant van het Noord-Hollands kanaal te komen. Na 104 comfortabele kilometers rij ik tevreden de Quest de warme garage binnen. De VeloTilt rijdt veelbelovend.

VeloTilt schijfrem, maar dan anders

In mijn vorige post verhaalde ik over de wat moeizame weg naar een betrouwbaar blokkeringsmechanisme voor de VeloTilt. De hydraulische locks gaan het niet worden. We vallen nu terug op de eerder onderzochte schijfrem, maar dan wel een bijzondere.

Voorheen gingen we uit van een deel van een normale schijfrem. Door het gladde oppervlak kon alleen met veel remkracht worden voorkomen dat de fiets omviel. Dat is met een gewone fiets te voorkomen door je voeten op de grond te zetten. In een stroomlijn gaat dan natuurlijk niet.
Er moet een stroef remsegment komen dat maar 2 mm dik mag zijn. Jan Reus zoekt wat reststukjes carbon bij elkaar en maakt uit 7 lagen 200 grams carbon een nieuwe remplaat. De stukjes carbon worden kruiselings over elkaar gelegd en vacuüm gezogen.

Jan Reus haalt wat zilverzand uit de kanariekooi van zijn moeder en strooit dit in een laagje natte epoxy. Na droging en in de goede vorm zagen is de nieuwe 24 cm grote schijf klaar. De proef met een hydraulische remtang overtuigt onmiddellijk. Met één vinger aan de remhandel zit de schijf onwrikbaar vast.

Uiteindelijk zullen we standaardiseren op de Avid BB7 mechanische schijfrem. Een mechanische rem is makkelijk vast te zetten en ook weer te deblokkeren. De drie wielen krijgen ieder zo'n rem en ook het blokkeringsmechanisme zal ermee worden uitgerust. Het voordeel van dezelfde remmen is dat als er eens één kapot gaat je altijd een reserve exemplaar mee hebt.

Komende dinsdag rijden Piet Kunis en ik naar Bram Smit in Naarden. We gaan daar rijden met de eerste naakte VeloTilt.

VeloTilt ruit en lock

Vandaag komt Dick van der Vaart van Alrec de ruit voor de VeloTilt in Enkhuizen bezorgen.
Eerst kijkt Dick hoe het voorframe en de stoel in de VeloTilt zitten. Dit voorframe krijgt al weer enkele modificaties die in een tweede frame, nu bij Bram Smit in productie, worden verwerkt.

Dick heeft twee ruiten mee, een proefexemplaar die wij kunnen gebruiken om te passen, en een versie die in het prototype zal worden gebruikt. Het gebruikte materiaal is PETG met een dikte van 2 mm. De complete ruit weeg net geen 2 kg. Hiervan blijft uiteindelijk zo'n 1300 gram over omdat een flink deel van deze ruit niet zal worden benut.
In de vacuüm gevormde ruit zitten kleine foutjes die terug te voeren zijn tot minuscule oneffenheden in de matrijs. De ruit is prima geschikt voor het eerste prototype, maar om te rijden op de openbare weg moet de ruit nog strakker worden. Daarvoor zal een matrijs uit aluminium moeten worden gemaakt, iets voor later zorg.

De lock om de VeloTilt rechtop te houden als deze stil staat heeft heel wat hoofdbrekens gekost. Het eerste idee was om een schijfrem te gebruiken. Schijfremmen voor fietsen remmen fantastisch, maar hebben stilstaand toch weinig houdkracht. David heeft uitgerekend dat de houdkracht om de VeloTilt, zeker als deze wat schuinstaand stil valt en met harde wind, enkele honderden kilo's moet bedragen. Dat lukt met een schijfrem voor een fiets zeker niet.

Het idee om rechtop stil te kunnen blijven staan met een hydraulische lock leek het ei van Columbus. Twee fabrikanten, waaronder Risse, doen hun best maar slagen er niet in om een absoluut vaststaande hydraulische lock te maken. Steeds is er wat speling die in combinatie met de optelsom van enkele andere kleine spelingen een solide rechtopstand bemoeilijken.

We zijn weer terug bij af. Met behulp van een triplex model dat Piet Kunis maakte, produceert Jan nu een schijf uit carbon. 7 lagen carbon van 200 gr/m2, kruiselings over elkaar gelegd op een glasplaat en vacuüm gezogen, maken een 2 mm dikke schijf die enorm vormvast is. Op de buitenrand van dit halve schijfsegment zal een remoppervlak worden gemaakt door in de natte epoxy zilverzand te strooien. De nieuwe remschijf zal direct op het kwadrant worden bevestigd. Als de schijfrem bediend wordt zal vast ook echt vast zijn.

2013, VeloTilt en verder

In september 2012 is de VeloTilt op het Velomobiel Seminar in Dronten door mij gepresenteerd. Het grote introductiebericht over de nieuwe fiets is met meer dan 10.500 pageviews met grote afstand het meest gelezen bericht. In 2013 is de bouw van het prototype van de VeloTilt van start gegaan. 34 berichten daarover zijn door duizenden lezers gezien.

De berichten over de bandentesten van de vorige winter zijn door heel veel lezers bekeken. Opvallend veel bezoekers kregen ook de berichten over aanpassingen aan de Mango. Veel lezers gaven aan dat zij verschillende van die aanpassingen ook wel op hun Mango zouden willen toepassen. In de nabije toekomst zouden Mangorijders hun gebeden weleens verhoord kunnen zien worden.

Als je kijkt hoeveel bezoekers deze blog krijgt, is dat voor een persoonlijke blog best indrukwekkend.

Totaal nu zo'n 1.180.000 pageviews. De bijgaande schermafbeeldingen zijn veelzeggend. 10% van de bezoekers komt uit de Verenigde Staten. Daar komen, na Nederland, ook de meeste reacties op de VeloTilt vandaan. Ook uit Scandinavië en Frankrijk komen heel veel reacties op de VeloTilt. Deze reacties komen vrijwel allemaal via email.

2014 zal zeker weer veel berichten over de VeloTilt opleveren. Het lijkt dat de ontwikkeling langzaam gaat, maar dat is schijn. Met name de technische ontwikkeling neemt veel tijd in beslag. Het doel is een fiets te maken die in een minimale tijd in elkaar en uit elkaar te halen is. We zijn nu in het stadium dat dit realiteit gaat worden. Met 4 bouten zit het complete voorframe in de body. Met nog eens 4 bouten zit het complete tiltingmechanisme in de fiets. De wielpoten zijn ieder met één M8 bout aan de body bevestigd. Het behoeft geen betoog dat alles, desnoods zittend op een keukenstoel, makkelijk te bereiken is. Dit maakt service en reparatie heel makkelijk en betaalbaar.

In de komende maanden zal het eerste prototype rijden. Daarna, ik verwacht rond april, zal een beslissing worden genomen over een mogelijke commerciële productie. Om dit mogelijk te maken wordt nu al veel tijd gestoken in het bedenken van oplossingen die een snelle montage mogelijk maken. Ook worden zoveel als mogelijk dure technieken vermeden. De sandwich romp is uiteraard een duur onderdeel, maar dit maakt de fiets zoveel sterker en veiliger, dat hier geen compromis zal worden gesloten. Ook wij realiseren ons dat een VeloTilt qua prijs haalbaar moet zijn. Zou de fiets flink meer dan tienduizend euro gaan kosten dan zullen er maar een paar van gemaakt worden.