Bram Smit overleden

Bram Smit, de oprichter van Fast FWD ligfietsen is helaas op 31 mei j.l. (na een kort ziekbed), overleden. Na een carrière als onderhoudstechnicus bij de omroep, heeft Bram zich gestort op het bouwen van innovatieve (lig)fietsen. Zijn modellen, waaronder de bekende Yepp, Tiago, Munzo en zijn kanteltrike; Munzo TT, bevatten vele vernuftige technische vindingen en worden in brede kring gewaardeerd. Bram zijn grote droom was, om van de Munzo TT, een kantelende velomobiel te maken. Hij was daarom ook één van de initiatiefnemers én de technicus van het Velotilt project.  Als laatste heeft Bram (met zijn gouden handen) ook geholpen met de realisatie van (de in ontwikkeling zijnde) Different. 

Naast een gerespecteerd ligfietsbouwer was Bram, een gepassioneerde fietser (twee keer heeft hij, de USA doorkruist), een fervent motorrijder en bovenal een hele aardige en genereuze vriend. Altijd tijd, goede tips en een lach. In zijn herinnering zal de website van Fast Forward (https://fastfwd.nl/) blijven bestaan, zodat iedereen kan leren van zijn ideeën. 

Ik wens zijn familie en vrienden en in het bijzonder Joke sterkte bij het verwerken van het verlies van Bram. 

— English — 

Bram Smit, founding father of Fast Forward recumbents, passed away on May 31st. After a career in equipment maintenance in the Dutch broadcasting scene, Bram started Fast Forward recumbents. He designed and prototyped a lot of different innovative models : YEPP, Tiago, the Munzo and the Munzo Tilting Trike. His big dream was to design and built a safe tilting velomobile and was one of the founding team members of the Velotilt project. His last project involved the design and prototyping of the Different velomobile, where his technical manufacturing capabilities were greatly welcomed/ 

Next to being a respected member in the recumbent scene, Bram was also an avid cyclist having crossed the USA twice, a passionate motor bike rider and above all a good friend to all. He was generous in sharing his ideas, always ready to help and tell a joke or create a smile. In his memory the Fast Forward website (https://fastfwd.nl/) will remain online, so others can learn from his ideas. 

I want to send my condolences to his family and friends and in special to Joke. 

Arnold Ligvoet

Different plug geschuurd, geplamuurd en in de grondverf

De Different van Jan Reus en Piet Kunis gaat een volgend stadium in. De plug is geschuurd en geplamuurd en weer geschuurd. Elk gaatje of krasje moet dicht en glad worden. Jan schrijft dat de romp al mooi glad en strak is. 'Hij wordt er erg blij van'.

Na het plamuren en schuren wordt de body in een witte grondverf gespoten. Nu zie je nog veel beter de gaatjes en andere onregelmatigheden. Die worden weer gevuld en geschuurd.

Als ie echt strak is gaat ie nog een tweede keer in de kleurlak.

Als die goed uitgehard is met water schuren, polijsten en dan vijf keer in loswas poetsen. Als dat monnikenwerk achter de rug is kan de driedelige mal er vanaf worden gehaald.

Tot nu toe vind ik de Different er prachtig uitzien. En jullie?

 

2e lek Foss, op de las

Piet Kunis is aan het testen met de Foss, een kunststof binnenband die extra veiligheid moet opleveren en vooral een klapband moet voorkomen. Hieronder een update van Piet.

Gisteren (direct bij de aanvang) van een ritje, voelde de Mango wat zwaar lopend aan. Bij controle, bleek de rechter voorband (met daarin de Foss) heel zacht te zijn. Ik ben terug naar huis gegaan, heb de binnen- en buitenband gewisseld en alsnog mijn rondje gereden. Later op de dag heb ik de Foss biba gecontroleerd (waarmee ik inmiddels ruim 2050 km mee heb gereden, in de versleten F-lite) en daar bleek geen regulier lek-, maar een lek te zitten in de las van de band. Zie de bijlage. Ik heb de band ter plaatse goed schoon gemaakt en er (op goed geluk) een Foss plakker over het lek geplaatst en flink aangeklopt. De band is weer dicht. Hij zit weer onder de Mango en de test gaat verder.

Piet Kunis

Foss anti-lek binnenband lek, maar heel traag

Zoals in een eerdere blogpost gezegd is het voor de Different, deze heeft achterwielbesturing, van het grootste belang dat deze sturende achterband niet plotseling leeg raakt. Bij hogere snelheden, en de Different blijkt die makkelijk te halen, is het gevolg van een lekke band uiterst onvoorspelbaar. Piet Kunis en Jan Reus, de beide bedenkers, overwogen een dubbel achterwiel.

Tot de Foss binnenband in beeld kwam. Deze taaie polymeer band zou nauwelijks lek kunnen raken. De rolweerstand nam maar heel weinig toe en dus moet de lekbestendigheid getest worden. Piet neemt een versleten F-lite, de voorloper van de identieke GoCycle, en is daar deze winter mee op pad geweest. De band is op het rechter voorwiel gemonteerd, de plek waar de meeste lekke banden optreden.

Piet schrijft het volgende:'

Het is dan toch gebeurd. De versleten (F-lite) rechtervoorband, met daarin de blauwe Foss binnenband, stond vanmorgen plat. Mijn laatste ritje was afgelopen vrijdag en toen ben ik probleemloos thuis gekomen. De binnenband heeft zich heel goed gehouden. Ik heb er inmiddels 1.250 km mee gereden, waarvan meer dan 1.000 km in de nattigheid.

Ik heb vanmorgen in eerste instantie de band opgepompt, om te zien of het een groot of een klein lek betrof. Het bleek een heel klein lek, want het duurde 4 uur, voordat ik merkte dat hij druk verloor. Dus in dit geval "geen snelle leegloper" (dat is de beer op de weg die ik zie voor onze achterwiel bestuurde fiets). Het repareren gaat kinderlijk eenvoudig. Het lek zoeken, de band ter plaatse alleen schoonmaken en de vóórgelijmde plakker er stevig op drukken. En klaar is Kees. Uiteraard controleer ik ook de buitenband en deze blijkt heel wat ingereden (scherpe) steentjes te hebben verzameld. Na deze te hebben verwijderd,  monteer ik de boel weer en gaat morgen de proef weer verder.'

Het primaire doel, een klapband of heel snelle leegloper voorkomen, lijkt tot nu goed te lukken. De proef wordt voorgezet en in het voorjaar kan een meer definitieve balans worden opgemaakt.

Plug Different compleet

Piet Kunis en Jan Reus laten er geen gras over groeien. De tweede helft is gisteren geschuurd. Vandaag zijn de helften definitief aan elkaar gezet.

Goed te zien is hoe mooi strokend de plug  is. Dit wordt een heel mooie velomobiel.

Tweede helft Different in polystyreen

Nadat de ene helft is geschuurd en voorzien is van een laag glasvezel en epoxy, wordt het eerste deel omgedraaid en wordt het spantenraam van de tweede helft opgebouwd. Dit gebeurt op het eerste deel om een volledig identiek en 100% passend en strokend geheel te krijgen.

Eerst de centrale lat, vervolgens de spanten en daarna worden, aan één kant voorzien van lijm, de polystyreen platen ingeklemd. Dan is het een kwestie van raspen en schuren om alle materiaal buiten de spanten te verwijderen.

Als het schuren klaar is komt ook op deze helft een laag glasvezel en epoxy.

Als dat is uitgehard, volgt en een dagen durend proces van schuren, plamuren en weer schuren.

Een leuk inkijkje binnen in de plug. Hier zie je dat de polystyreen platen niet de hele plug vullen maar precies tussen de houten spanten vallen. Dat beperkt het gewicht.

Different in polystyreen

Zagen we een paar dagen geleden het complete spantenraam, nu al is een belangrijk volgend stadium bereikt. De uiteindelijke mal bestaat uit twee delen, een linker en rechter helft. Nadat het complete spantenkraam in elkaar stond is deze in twee stukken gedeeld.

De ruimte tussen de spanten is 10 centimeter. Daar zijn platen polystyreen tussen gestoken. Met een hete draad worden de buiten de spanten stekende delen eraf gesneden. Dan nog flink schuren om een zo glad mogelijk oppervlak te krijgen. Over dit oppervlak wordt met epoxy een glasmat gelamineerd. Geen polyester, dat vreet het polystyreen aan. Nu kan de halve romp niet meer beschadigen en kan de andere helft worden afgemaakt. Uiteindelijk zal de plug er net zo mooi uitzien als de plug van de VeloTilt.

Spantenraam Different

Het maken van een spantenraam voor de Different is een volgende stap op weg naar een plug en een mal. De uitslagen zijn digitaal getekend door een zoon van Jan Geel. Na enkele correcties is de waterjet aan de gang gegaan om de spanten uit multiplex plaatmateriaal te snijden.

De onderlinge afstand tussen de spanten is 10 cm. Op plaatsen waar de kromming het grootst is is die afstand 5 cm.

Foss anti-lek binnenband

Piet Kunis en Jan Reus zijn druk bezig met de Different. Ze realiseren zich heel goed dat met achterwiel besturing een lekke achterband een horror scenario op kan leveren. Piet is van plan een dubbel achterwiel te bouwen. Twee smalle achterbanden bieden dan meer veiligheid. Bezwaren zijn er ook, minder comfortabel dan een brede GoCycle, meer gewicht, een hogere rolweerstand en meer werk. Ook het later integreren van een elektrische ondersteuning is gecompliceerder.

Als ik het internet afstruin kom ik op de site van Foss.com. Dit is een Taiwanese fabrikant die naast Foss anti-lek banden ook naven en wielen maakt. De Foss binnenband is speciaal ontwikkeld om bij een doorboring te voorkomen dat de lucht ontsnapt. Dat maakt een veilige stop mogelijk omdat de band niet in een fractie van een seconde leeg is.

De binnenband is in Nederland niet te koop, maar AliExpress heeft ze in vele maten te koop voor rond 15 euro per stuk, incl. verzendkosten vanuit China. Voor de brede GoCycle waar de Different er drie van heeft past de 406 versie met Frans ventiel voortreffelijk. De binnenband is ook met autoventiel te koop.

De band weegt 132 gram tegen 96 gram voor de SV7c.

Uiteraard wil Piet weten of de taaie Foss anti-lek binnenband geen al te grote invloed heeft op de rolweerstand. Piet komt langs en we monteren de Foss in twee oude F-lites, de voorganger van de huidige  GoCycle band. We doen eerst een vergelijkende test van de F-Lites met Schwalbe SV7c binnenband. We testen de beide banden op 4 en 5 bar. Direct valt op hoe licht de half versleten F-Lites met SV7c binnenband lopen. Op 5 bar pendelen de F-lites met SV7c maar liefst 86 seconden, dat is nog iets sneller dan de snelste band die momenteel te koop is, de Greenspeed Scorcher 120. Zelfs op 4 bar staat de pendel pas na ruim 80 seconden stil. Wat zal daar met de Foss van overblijven?

De Foss binnenband voelt heel taai aan. Hij legt redelijk makkelijk om de velg en centreert direct perfect.

De eerste pendelbeweging laat zien dat de stugge binnenband toch mooi licht loopt. Pas na 81,3 seconden staat de pendel stil. Dat is maar 4,7 seconden trager dan met de SV7c. Op 4 bar komt de Foss bij gemiddeld 74,3 seconden tot stilstand. Dat is nog steeds sneller dan de meeste combinaties met butyl binnenbanden en direct onder de Greenspeed Scorcher.

Van de velg afhalen met de Foss binnenbanden gaat iets lastiger. Een enkele bandenlichter lost dat op. Gevaar voor lek raken door de bandenlichter is nauwelijks aanwezig.

Een lekke Foss binnenband plakken is kinderlijk simpel. Gewoon het schutpapiertje van de plakker afhalen en op het lek plakken. Niet schuren, geen solutie, niks van dat alles.

Al met al is Piet zeer tevreden over de Foss binnenbanden. Hij gaat deze winter met minimaal één versleten GoCycle en Foss binnenband op het rechter voorwiel rijden. Hij hoopt dan te ervaren hoe het gaat bij eventueel lekrijden.

Achterwiel omhoog

Je kent het wel, een lekke achterband. Snel stoppen en een graskantje zoeken om de velomobiel op zijn kant te leggen. Dan gereedschap, reserveband en pomp uitladen en fiets op zijn kant. Als je dat doet valt alles in de fiets over elkaar heen. Dat moet toch beter kunnen dacht Piet Kunis, de inventieve eigenaar van de Super Mango.

Van een paar oude stukjes carbon pijp, een oud stuk hengel kan natuurlijk ook, maakt Piet een slim steuntje om de achterband te verwisselen zonder de fiets op zijn kant te hoeven leggen. Hij knutselt een paar scharniertjes in elkaar van een stukje RVS plaat, een paar boutjes en moertjes en klaar is Piet.

Het steuntje vouwt makkelijk in elkaar en weegt 218 gram. Dat is weinig voor zoveel gemak.

Proefrit Velayo ... Mosterd na de maaltijd ... maar toch wel lekker ...

Bijna een jaar geleden, deed ik op deze blog een oproep,om ons te helpen aan een proefrit in een Velayo  velomobiel. Daar hebben we toen helaas geen reactie op ontvangen. Dat is ook niet heel vreemd, want er zijn er totaal maar ruim 40 van geproduceerd.

We zaten echter niet bij de pakken neer en aan de hand van foto’s op internet,  kopieerden we de sturende achterwiel ophanging van de Velayo, zo goed als mogelijk.  Wel verkleinden we alles met een factor 20%,  i.v.m. onze kleinere 20”wielen,  t.o.v.  de 26 “ wielen van de Velayo. Het leverde ons op dat moment al een heel aardig sturende fiets op. 

Door veel proefritten en steeds kleine wijzigingen in de geometrie, gingen we de achterwiel besturing steeds beter begrijpen. Ook opmerkingen en suggesties  van derden, hielpen ons. We kantelden de stuurinrichting voorover en we bedachten een variabele stuurinrichting. Dit alles bracht ons tot een heel fijn rijdende, achterwiel bestuurde fiets. 

Een paar weken terug werd ik door mijn vriend Bram Smit geattendeerd  op een  verslag (op Facebook) van een toertocht van een Duitse Velayo eigenaar.  Eén van de reacties op dat artikel, was van een  … Nederlandse Velayo eigenaar, Martijn Verhoeven uit Dinteloord. 

Het contact werd makkelijk gelegd .. en afgelopen zaterdag hebben Jan Reus en ik een proefrit kunnen maken, met de fiets van Martijn.

Voor mijzelf was de afstand naar het trapstel flink te groot, waardoor ik sterk onderuit gezakt moest fietsen. Dat was niet echt comfortabel, maar toch hebben we beide een goede indruk gekregen van de fiets.

De Velayo versnelt, ondanks zijn grote postuur, heel makkelijk naar 35 km/h en rijdt stabiel rechtuit. Het beste gaat dat, als je het stuur heel losjes, vast houdt.  Als je te veel corrigeert, voelt het soms wat onrustig.  Ook in de bochten voelt het solide aan. Wel valt het ontbreken van vering op, waardoor hij op oneffenheden, wat onrustig wordt.  

Martijn, bedankt voor het gastvrije onthaal en de proefrit. Het was voor ons een mooie ervaring en een check up, voor waar we nu staan. 

We reden met een glimlach op ons gezicht terug naar huis, extra gemotiveerd om door te werken aan het opschalen van ons 1 op 5 schaalmodel, naar een 1 op 1, in  de wetenschap dat het prototype van onze Different, nu al fijner rijdt, dan het voorbeeld.

Wordt vervolgd.    

Piet Kunis