maandag 22 februari 2010

Zuinige werkplaatsverlichting

Zoals bekend slaapt mijn Quest in een ruime verwarmde garage van 4.40 x 11.00 meter. Daar wordt ook nogal eens gesleuteld.
De garage is vanuit de woonkamer via de bijkeuken binnendoor bereikbaar en wordt ook huishoudelijk intensief gebruikt. Voor algemene verlichting zijn er 8 TL buizen in 4 open armaturen en boven de hoekwerkbank nog eens 4 TL buizen in twee armaturen met reflectoren.
De vier TL buizen boven de werkbank zijn 120 cm 36 Watt T8 buizen met elektronisch voorschakelapparaat. De 8 120 cm buizen voor algemene verlichting worden met een standaard starter en ballast ontstoken. Is deze verlichting niet OK? Op zich wel, maar een hinderlijk nadeel is de lange ontstekingsduur van de gewone TL buizen. Nadat ik de verlichting inschakel duurt het enkele seconden voor ik wat kan zien. Natuurlijk zorg ik er voor even te wachten tot de lampen voldoende licht geven, al moet ik toegeven in de haast wel eens gestruikeld te zijn over een doos. Comfortabeler zou zijn als er minimaal één lamp direct ontsteekt.

Bestaan er TL buizen die onmiddellijk ontsteken? Jazeker, die zijn er. Dat zijn zogenaamde T5 buizen. Deze 4000 K buizen moeten worden ontstoken met een elektronisch voorschakelapparaat dat speciaal voor die lamp is gemaakt. Daarom passen deze T5 buizen, zij zijn iets korter dan de T8 buizen, niet in de armaturen voor T8 buizen. Vervangen van de nog maar twee jaar oude armaturen is prijzig.
Een rondtocht op het internet leert dat er allerlei hulparmaturen in de handel zijn om T5 buizen in T8 armaturen te kunnen gebruiken. Kosten rond de 32 euro per lamp en dus geen haalbare kaart.
Verder zoeken levert een leverancier op die complete T5 vervangingsunits levert die direct in een T8 armatuur kunnen worden gezet. De starter eruit, de T5 unit met voor geïnstalleerde standaard T5 lamp er in en klaar is Wim. De lamp springt onmiddellijk na het inschakelen aan en dat levert het gewenste comfort op.
Verder zijn er gelukkig ook alleen maar voordelen. Het energieverbruik daalt van 45 Watt, een 36 Watt TL buis kost 9 Watt extra voor starter en ballast, naar 28 Watt. De T5 buis gaat 8000 uur mee tegen 5000 uur voor de T8 buis. Er is geen flikkering meer, de nieuwe T5 buis is hoogfrequent. Wel levert de T5 buis, hij is iets korter, aanvankelijk 10% minder lichtopbrengst dan een nieuwe T8 buis. Dit nadeel slaat snel om in een voordeel, de T5 buis heeft aan het eind van zijn levensduur nog altijd 90% lichtopbrengst, terwijl de 'oude' T8 buis na een jaar gebruik al 20% lichtverlies noteert.
Een complete T5 vervangingsunit inclusief T5 lamp van 28 Watt kost € 10,58 incl. btw. Dat is ongelofelijk laag, zeker als je weet dat de vervanging van een gewone T8 lamp met starter zo'n 6 euro kost.

Waar is dit fraais te koop? Bij RW-elektra in Reusel. Deze leverancier stuurde een Excel sheet waarmee je snel een kosten/baten analyse kan maken.
In mijn geval, 8 lampen die 250 dagen per jaar 3 uur branden, leveren een terugverdientijd op van vier jaar. Een rendement van 25% per jaar. Besparing per jaar ruim 100 KW. Zakelijk gezien zijn deze lampen natuurlijk nog veel verstandiger. Bij een totale brandduur van 50.000 uur zijn de besparingen per jaar € 56,60 en is de terugverdientijd minder dan 1,5 jaar.
Het is aardig te weten dat de overschakeling naar de T5 lampen 47 kg CO2 besparing per jaar oplevert.

De foto's van de garage zijn gemaakt met een vaste sluitertijd van 1/20 sec. bij 800 ASA. De bovenste foto, met de oude lampen, is met f 8.0 gemaakt, de onderste, met de nieuwe lampen, met f 7.1. De kleurtemperatuur is vast ingesteld op TL van 4000k.
De lampen springen allemaal onmiddellijk aan, bijzonder prettig.

3 opmerkingen:

Wijnandt zei

Hoi Wim,

ik heb deze hoogfrequent TL-verlichting al meer dan 10 jaar in gebruik, in zowel onze garage als in de fietsenberging. Inderdaad springen deze lampen direct aan, zelfs tijdens deze koude winter. Een minstens zo groot voordeel is het 'strakke' licht dat deze TL-verlichting geeft, zo strak dat het bijna neonlicht is. De gangbare TL-verlichting daarentegen knippert merkbaar als je daar oog voor hebt. Sommige mensen kunnen dat beter zien dan anderen en ervaren dat meestal als onplezierig.

Wim Schermer zei

Hi Wijnandt,
Ik heb wel T8 buizen boven de werkbank die vrij snel aanspringen. Die hebben ook geen starter maar een hoog frequent voorschakel apparaat.
Maar echte T5 buizen zijn onmiddellijk en flikkeren helemaal niet.
Groeten,
Wim

Wijnandt zei

Ik heb zowel hoogfrequent armaturen als speciale HF-buizen, die zoals al gesteld onmiddellijk aanspringen en totaal flikkerloos zijn :-)
Die hebben dezelfde gebruiksaspecten als de T5 buizen, behalve dan de langere levensduur en de stabielere lichtopbrengst. Voor mij dus voldoende omdat deze verlichting bij ons relatief weinig wordt gebruikt.

Onze CO2-besparingen halen we wel elders weg ;-)